ΥΠΟ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΤΡΑΣ ΔΑΒΙΔ
Δεύτε και πάλιν φιλέορτοι χριστιανοί, εν ιερείς μέλεσιν, ευφημήσωμεν τον θεηγόρον, τον λαμπρόν φωστήρα της οικουμένης, το μέγα της Εκκλησίας περιήχημα. Το κλέος Ορθοδοξίας το πανθαύμαστον, την πηγήν την βρύουσαν, αμβροσίας θεία νάματα. Και μαζί με εμένα, παρακαλέσατε αδελφοί μου τον άγιο, να φωτίσει τον νουν μου τον πτωχόν και ταλαίπωρον, με τις αστραπές της θεολογικής και υψηλής σοφίας του, έτσι ώστε να μπορέσω να ανυμνήσω την σημερινή διπλή εορτή. Διότι για να ισχύσω να προσάξω λόγον στην αγάπη σας, θα πρέπει ο άγιος να μου παράσχει λόγον και γνώσιν, ισχύν και σύνεσιν.
Σήμερα όμως αγαπητοί μου, όπως γνωρίζετε, εκτός από τον μέγιστο Θεολόγο και κορυφαίο Ιεράρχη Άγιο Γρηγόριο, εορτάζει και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπός μας την εικοστή πρώτη επέτειον από την ανάρρησίν του εις τον Αρχιεπισκοπικόν θρόνον των Αθηνών. Και αυτό διότι, τον Μακαριώτατό μας εξέλεξε ως αντίβαρον εις το κακόν, ο Αγαθός Παράκλητος εις τους εσχάτους τούτους καιρούς, για να καθίσει εις τον επίζηλον θρόνον του Ουρανομύστου Διονυσίου. Εις την ιεράν καθέδραν του κλεινού άστεος, της πόλεως της σοφίας και των γραμμάτων. Και το Πνεύμα της Αληθείας που ετάζει καρδίας και νεφρούς είπε και εγένετο!
Ο Παντεπόπτης Θεός έστειλε τον κατάλληλο άνθρωπο, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, για να οδηγήσει εις νομάς σωτηρίας τον λαό του, τον λαό των Αθηνών, που έβλεπε ότι επί τόσα χρόνια υποσιτιζόταν και λιμοκτονούσε πνευματικά, πεινούσε για λόγον Θεού και είχε άμεση ανάγκη για ευρεία κηρυγματική δράση. Για την ποιμαντική πρόνοια του καλού ποιμένος.
Έχει όμως, Μακαριώτατε, συνειδητοποιήσει στο μεταξύ άπας ο σύλλογος των πιστών, έχει καταλάβει καθ’ολοκληρίαν το πλήρωμα της Εκκλησίας, ποιος είναι ο Αρχιεπίσκοπός του; Προσωπικά δοξάζω τον Θεόν, αισθάνομαι βαθείαν ευγνωμοσύνην απέναντί του, διότι είχα την εύνοια να οδηγήσει τα βήματά μου κοντά σας κάτι που θεωρώ ευεργεσία για μια ζωή.
Διότι είμαι ακράδαντα πεπεισμένος πως κανείς άλλος άνθρωπος επί της γης δεν θα μπορούσε να καταλάβει και να διακρίνει το ποιος είμαι, καλύτερα από εσάς. Από τη μεριά σας Μακαριώτατε, διψάτε τη σωτηρία των ανθρώπων, επιθυμείτε να τους καταρτίζετε, να οικοδομείτε τον (έσω) άνθρωπον της αρετής και να μορφώνετε μέσα του Τον Χριστόν. Δίνετε εφόδια και μέσα στους πιστούς, κληρικούς και λαϊκούς, για να πολεμήσουν τον πειρασμό και να υπερισχύουν του κακού.
Δεν λέτε ωραιολογίες που χαϊδεύουν τα αυτιά και ελκύουν την προσοχή. Στα πλαίσια της ποιμαντική σας μέριμνας κατηχείτε, συμβουλεύετε, εξομολογείτε. Αντιμετωπίζετε με διάκριση και αγάπη την πληγωμένη ψυχή. Μια διάκριση, με την οποία διακρίνετε τους λογισμούς της καρδιάς και την προδιάθεση που έχουν οι άνθρωποι για την αρετή ή την αμαρτία. Όταν όμως χρειασθεί, δεν διστάζετε έστω κι αν αποδειχθεί επώδυνο για τον ασθενή, να τον χειρουργήσετε βαθιά και αποτελεσματικά.
Με την διορατική σας ματιά βλέπετε μπροστά από τα ορώμενα, διασχίζετε την επιφάνεια των γεγονότων και μπορείτε να προδικάσετε ως βαθύς γνώστης της ανθρωπίνης φύσεως, την εξέλιξη που θα έχει ένας άνθρωπος ή μία κατάσταση. Πάνω απ’ όλα όμως Γέροντα, αυτό που περισσότερον και από την αμαρτία μισείτε, είναι ο καινός λόγος και η στρεβλή διδασκαλία που καταργεί την θεραπευτικήν οδόν της σωτηρίας, την οποίαν εκφράζουν και εις την οποίαν οδηγούν τα ορθόδοξα δόγματα.
Από μέσα σας αναδύεται πνεύμα αληθείας που υψώνεται θεόρατον και σκορπίζει την αίρεσιν στους πέντε ανέμους. Δεν είναι τυχαίο άλλοστε το γεγονός ότι η μεγάλη σας αγάπη είναι η θεολογία. Και έχετε συνείδησιν ότι το θεολογείν έστι σχοινοβατείν. Φόβος και τρόμος η θεολογία και μαζί κάλλος άρρητον και ομορφιά. Εσείς όμως έχετε την δύναμη και την χάρη να θεολογείτε, διότι στέκεστε με φόβον, δέος και σεβασμόν απέναντι στην αλήθεια. Μέσα σας επικρατεί χαλασμός από αγωνία για την Ορθοδοξία.
Η διδασκαλία σας Γέροντα, δεν είναι αποτέλεσμα μίας έστω μεγάλης και εμβριθούς, αλλά ξηράς και αβιώτου θεολογικής μορφώσεως. Διότι πάνω απ’ όλα απορρέει από την γεμάτην θείαν έφεσιν και ιερά αισθήματα καρδίαν σας, αισθήματα λατρείας για τον Θεόν και πόνου ψυχής για τον φωτισμό των πιστών. Η θαυμαστή αρμονία στη ζωή και στη διδασκαλία σας έχει ως φυσικήν απόληξιν και επιβράβευσιν την γνώση θείων και ανθρωπίνων μυστηρίων.
Ο λόγος σας πύρινη λάβα που κατακαίει την αμαρτίαν και καθαρίζει από τα πάθη. Αγγίζει τις καρδιές των ανθρώπων και τις κάνει να πάλλονται από αγάπη για τον Θεόν και τον άνθρωπον και εξυψώνει εις τα άνω τα πνευματικά αισθητήρια. Λόγος καρποφόρος κυρίως, διότι τον χαρακτηρίζει κατεξοχήν το Θεολογικό βάθος. Με τα θεολογικά σας συγγράμματα ενδυναμώνετε στην ασθενή συνείδηση των καλοπροαιρέτων και δεκτικών της αληθείας συγχρόνων ανθρώπων, με σαφήνεια και ενάργεια τα ψυχοσωτήρια όρια ανάμεσα στην Ορθοδοξία και την αίρεση. Επιβεβαιώνετε τον τρόπο αποδοχής των αιρετικών από την Εκκλησία και διευκρινίζετε θεολογικά-εκκλησιολογικά την στάση της Εκκλησίας απέναντι στην παναίρεση του Οικουμενισμού και το σχίσμα του νέου ημερολογίου.
Διατυπώνετε - έστω κι αν αυτό θεωρείται αυτονόητον - με αδιαφιλονίκητον τρόπον την πίστη σας στη μέλλουσα ζωή, Παράδεισον και Κόλασιν, την στιγμή κατά την οποίαν Ορθοδοξόσχημοι Επίσκοποι τηρούν σιγή ιχθύος επί του θέματος. Το μεγάλο σας όραμα για τους πιστούς είναι η εν αληθεία ακατάπαυστος δοξολογία του ονόματος Του Τριαδικού Θεού εις την Βασιλείαν των Ουρανών. Και σαν να μην φθάνουν όλα αυτά, ωσάν τον Άγιον Γρηγόριον αγωνιάτε για την ευστάθεια των Εκκλησιών, την ομόνοια των επισκόπων και την ειρήνευση των διεστώτων μερών, καλώντας τους πάντας να αναλάβουν τας ευθύνας των και να πράξουν τα δέοντα.
Και είστε όντως Μακαριώτατε, χωρίς ίχνος υπερβολής, ομότροπος και ισοστάσιος του Αγίου στην θεολογία, το ήθος και την αρετή. Και όσοι σας γνωρίζουν καλά, είναι σε θέση να καταλάβουν πως όχι μόνο δεν υπερβάλλω, αλλά και λίγα λέω. Σε ότι αφορά τους κακοπροαιρέτους, έχω να τους πω απερίφραστα, πως έχω κουραστεί πια μαζί τους και πως λίγο πλέον με ενδιαφέρει η άποψή τους και ακόμη λιγότερο με αγγίζει η κριτική τους.
Πεπαρρησιασμένα ομολογώ, ότι είστε άφθαστος και απλησίαστος στην αρετή, συγκριτικά με τους νάνους και αρλεκίνους, που «κυβερνούν» εκκλησιώνυμα, πλην ερειπιώδη καταγώγια, που φέρουν μεν το όνομα της Εκκλησίας, πλην όμως πόρρω απέχουν από αυτήν, όσο τα ουράνια από τα καταχθόνια και δεν διαθέτουν τίποτα, ούτε και χαρακτηρίζονται από τίποτα, που να θυμίζει κάτι από την δόξα και την εύκλεια της Εκκλησίας. Διότι το σωστό και η αλήθεια, πρέπει να λέγονται, να αναγνωρίζονται και να ομολογούνται. Καθ’ότι μόνον η αλήθεια οικοδομεί και ελευθερώνει τον άνθρωπο, ενώ το ψέμμα και η συγκάλυψη, η απόκρυψη της αληθείας, τον υποδουλώνει και τον εξαρτά από πρόσωπα και πράγματα επικίνδυνα και ψυχόλεθρα.
Όποιος έχει ψυχικό σθένος και πνεύμα αυτογνωσίας και διακρίσεως, δεν μπορεί Μακαριώτατε παρά να ομολογήσει, πως είστε συμπονετικός, πονόψυχος, μεγαλόκαρδος και μεγάθυμος την ίδια στιγμή, που κάποιοι άλλοι «αρχιερείς»- που να τους κάνει τέτοιους ο Θεός- είναι άψυχα και άσπλαχνα εργοστάσια που παράγουν χωρίς τέλος, καθαιρέσεις, αφορισμούς, αρές, επιτίμια, κατάρες και όποια βαριά και εξοντωτική ποινή, θα μπορούσε να επινοήσει και να υλοποιήσει ο νους του ανθρώπου και όχι μόνον.
Επειδή Μακαριώτατε θέλω να είμαι φίλος της αληθείας, δεν μπορώ να μην ομολογήσω, ότι είστε ήπιος και παιδαγωγικός, διακριτικός όσο κανείς και αυστηρός όταν χρειάζεται, με φιλοσοφημένη συμπεριφορά και με πυγμή και αποφασιστικότητα απέναντι στην μοχθηρία και ραδιουργία εκείνων, που με χαλαρή εκκλησιαστική συνείδηση, βάλθηκαν να μετατρέψουν τον φωτεινό Παράδεισο της Εκκλησίας, στην σκοτεινή και ερεβώδη κόλαση του Δάντη. Εκείνων που αποτελούν τους κατ’εξοχήν λυκοποιμένες, οι οποίοι δεν γνωρίζουν ούτε κατά διάνοιαν, τι θα πει η λέξη αρετή, καθώς αποδεικνύονται στυγνοί και αμείλικτοι εξολοθρευτές κάθε αγαθού προσώπου και πράγματος. Εκείνων που στην πραγματικότητα είναι τυχοδιώκτες, τυχάρπαστοι και ετοιμόρροποι πνευματικά και εκκλησιολογικά. Και τους οποίους πολύ εύστοχα, Μακαριώτατε, χαρακτηρίσατε ως κουρσάρους και πειρατές της Εκκλησίας, που λυμαίνονται ή τουλάχιστον θα ήθελαν να λυμαίνονται το σκάφος της Εκκλησίας.
Γι’αυτό και εμείς Μακαριώτατε σας έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη, διότι γνωρίζουμε καλώς, ότι δεν πρόκειται ΠΟΤΕ ΜΑ ΠΟΤΕ, να παραδώσετε τα Παλάτια και τα Ανάκτορα της ΟΝΤΩΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ στο στόμα του λύκου και των ποιμένων του, που εργάζονται ασταμάτητα για τον όλεθρο και την καταστροφή του ποιμνίου τους. Άλλωστε σε αυτό το απονενοημένο διάβημα, θα προέβαινε, μόνον εκείνος, που θα είχε και θα διακατεχόταν από έντονες και δεσπόζουσες τάσεις αυτοχειρίας. Πολλώ δε μάλλον, όταν αυτοί οι λυκοποιμένες εργάζονται πλέον απροκάλυπτα, έργω τε και λόγω, για την ένωση παλαιού και νέου ημερολογίου, για την ένωσή τους δηλαδή με την κρατούσα εκκλησία και το Φανάρι, ουσιαστικά την υπαγωγή τους στο Νέον ημερολόγιο με παλαιοημερολογίτικη όμως ταμπέλα και την ονομασία των Γ.Ο.Χ., σε μια εποχή, που η πανθρησκειακή αποστασία των Οικουμενιστών φτάνει στο αποκορύφωμά της. Αυτούς όμως τους προβατόσχημους λύκους, ως γνήσιους τυχοδιώκτες, που δεν διαθέτουν ηθικές δεσμεύσεις και συνειδησιακές αναστολές, προκειμένου να επιτύχουν αυτό που θέλουν με κάθε μέσο, δεν τους πτοεί τίποτα, καθώς το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η εκκλησιαστική αναγνώριση και αποδοχή από την εκκλησία του νέου ημερολογίου και από το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο και εν τέλει οι τιμές και οι πρωτοκαθεδρίες, που προκύπτουν από όλα τα παραπάνω. Και γιατί όλα αυτά; Πολύ απλά, διότι οι τοιούτοι αποτελούν τον ορισμό της κατ’εξοχήν εξουσιολαγνείας και αρχομανίας.
Σε ό,τι αφορά ,Μακαριώτατε, τους δυσκόλους καιρούς εις τους οποίους ζούμε, κηρύσσετε αταλάντευτα την απόλυτη βεβαιότητα και πεποίθησή σας για τον ερχομό και την επικείμενη έλευση των τελικών εσχάτων. Ωσάν άλλος Μωϋσής, είσθε πανέτοιμος, οποτεδήποτε χρειασθεί, να οδηγήσετε την Εκκλησία θεοφωτίστως και θεαρέστως, στην τελική της περιπέτεια και την ύστατη αναμέτρησή της με τις δυνάμεις του κακού, στα χρόνια του Αντιχρίστου, ολίγον προ του τέλους της ιστορίας, ενθυμούμενος τα σοφά λόγια του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, στον δεύτερο ειρηνικό του λόγο. Λέει εκεί σε κάποιο σημείο ο άγιος τα εξής: «Φοβούμαι μήπως αυτά τα οποία συμβαίνουν σήμερα είναι ο καπνός του πυρός το οποίον αναμένομεν, και μήπως επίσης έλθει μαζί με αυτά ο Αντίχριστος και χρησιμοποιήσει ως ευκαιρία για να επιβάλλει την τυραννία του, τα σφάλματα και τις αδυναμίες μας. Διότι δεν υπάρχει περίπτωση να προσβάλλει τυχόν υγιείς ή ενωμένους στενά με την αγάπη. Αλλά πρέπει πρώτα να διαιρεθεί μεταξύ της η βασιλεία (και ο λαός), εν συνεχεία να έλθει ο πειρασμός και να φιμώσει τον υγιή συλλογισμό μέσα μας (την κριτική σκέψη και την ευθυκρισία μας), και ακολούθως να διαρπαγούν τα σκεύη και να πάθωμεν εκείνα τα οποία βλέπουμε τώρα τον εχθρό να παθαίνει από τον Χριστό». (Γρηγορίου του Θεολόγου, Ειρηνικός δεύτερος, Λόγος κβ΄, Ε.Π.Ε., Εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», Θεσσαλονίκη 1975, τ. 1, σ.343).
Όπως πολύ ωραία έχετε συλλέξει, Μακαριώτατε, στα «Στάχυα από τον αγρό των Πατέρων», την θαυμάσια ηλεκτρονική, Πατερική έκδοσή σας, ακολουθείτε και ασπάζεσθε ευλαβικά τους λόγους του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, ο οποίος μας προτρέπει και μας συμβουλεύει τα εξής χαρακτηριστικά: «Ασφάλιζε τον εαυτό σου άνθρωπε. Έχεις τα σημεία του Αντιχρίστου. Να μην τα θυμάσαι μόνο για σένα, αλλά να τα λες και στους άλλους με ζήλο (πρβλ. Σοφ.Σολ.7:13). Αν έχεις παιδί κατά σάρκα, να το συμβουλεύεις. Αν πάλι με την κατήχηση γέννησες κάποιο πνευματικό παιδί, και αυτό να το προφυλάξεις με τις συμβουλές σου, ώστε να μην δεχτεί τον απατεώνα ως αληθινό. Διότι το μυστήριο της ανομίας ήδη ενεργείται (Β’ Θες. 2:7)…Ας έχουμε τον νου μας, για να ασφαλισθούμε». (Κύριλλος Ιεροσολύμων, Κατ. 15:18).
Αγαπητοί μου εν Χριστώ αδελφοί. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπός μας κ.κ. Μακάριος ενθρονίσθηκε στον περικλεή θρόνο των Αθηνών, ως η επιβλητικότερη θεολογική μορφή στην σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα. Αποστολή του είναι να λιώσει τον πάγο της πνευματικής αναισθησίας των πολλών και να μετατρέψει το αντορθόδοξο κλίμα, φέρνοντας τους ανθρώπους πιο κοντά στον Θεό, αν και ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, προκαταλαμβάνει, ότι εις τους εσχάτους τούτους καιρούς εις τους οποίους ζούμε, «ψυγήσεται η αγάπη των πολλών», θα γίνει ψυγείο η αγάπη των περισσοτέρων και θα είναι δυσεύρετος η πίστη εις τας ημέρας μας.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, μπορεί να αναφωνήσει προς τους Ορθοδόξους τω σχήματι εκτός όμως εκκλησίας ευρισκομένους ταγούς του νέου ημερολογίου και όχι μόνον, τα λόγια του αγίου Γρηγορίου που αντίστοιχα είχε απευθύνει στους πανίσχυρους τότε Αρειανούς: «Δικά σας τα πλούτη και η δόξα. Δική σας οι μεγάλοι ναοί. Ο πολύς λαός είναι μαζί σας. Σε εμένα ο μικρός ναός, αλλά εδώ μέσα δοξάζεται η Αγία Τριάδα και αυτό με αναπαύει και με παρηγορεί. Γύρω μου μαζεύτηκε μικρό ποίμνιο, μα το χω καλά φυλαγμένο από κακοδοξίες. Γι’ αυτό και δεν με φοβίζει το μικρό ποίμνιο, ποίμνιον που δοξάζει εν αληθεία τον Θεόν, όσο μικρόν κι αν είναι».
Συνεχίστε Μακαριώτατε να ανασταίνετε την Ορθοδοξία στις καρδιές των ανθρώπων. Και επειδή το αίμα σας κοχλάζει από Θείον ζήλον και ιεράν αγανάκτησιν για τους αδυσώπητους πολεμίους της Ορθοδοξίας και αμετανόητους εχθρούς του Χριστού, γνωρίζω ότι είστε έτοιμος και αποφασισμένος, όταν το καλέσουν οι καιροί και έλθουν διωγμοί, εξορίες και βασανισμοί, κατά τας ημέρας του Αντιχρίστου, να δώσετε ακόμα και τη ζωή σας, να θυσιάσετε μέχρι και την τελευταία ρανίδα του αίματός σας προασπιζόμενος τα ιδανικά της Ορθοδοξίας και εκδηλώνοντας την άφατον και απροσμέτρητον αγάπη σας για τον Θεάνθρωπον της Αγάπης και της Δικαιοσύνης Ιησούν Χριστόν.
Σε ότι αφορά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, που σήμερα εορτάζει, ξέρω ότι με συγχωρεί που τον άφησα τελευταίο και που θα πω λιγότερα λόγω της πίεσης χρόνου, γιατί γνωρίζει πόσο τον αγαπώ και κυρίως γιατί γνωρίζει πόσο τον αγαπάει ο Μακαριώτατος και είμαι σίγουρος απολύτως, πως η αγάπη αυτή είναι αμοιβαία και από την πλευρά του Αγίου, αφού ο μέγας Ιεράρχης εν αντιθέσει με κάποιους άλλους, ζει μεσα στο Φως και βλέπει καθαρά ποιος είναι ο Μακαριώτατος, και βεβαίως γνωρίζει στην εντέλεια τον ομιλούντα, γι’αυτό και δεν με παρεξηγεί. Καταλαβαίνει πολύ καλά τι κάνω και γιατί το κάνω.
Λέγει λοιπόν ο Άγιος σε κάποιον από τους λόγους του: «Κρείσσων επαινετός πόλεμος, ειρήνης χωριζούσης Θεού». Εάν ζούσε σήμερα αγαπητοί μου, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και έλεγε αυτόν τον λόγο, θα τον ανακήρυτταν σε μισάνθρωπο μουντζαχεντίν και εχθρό της ειρήνης και της αγάπης. Διότι ο Άγιος τονίζει, πως είναι προτιμότερος ο πόλεμος που είναι επαινετός στα μάτια του Θεού, από την ειρήνη που χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό. Διότι υπάρχει πόλεμος, που αγαπάει και προτιμάει ο Θεός και ειρήνη που μισεί και αποστρέφεται.
Όταν έχουμε πόλεμο με τον Θεό, τότε λείπει από μέσα μας η ειρήνη του Χριστού και έτσι δεν μπορούμε στην ουσία να έχουμε ειρήνη και με τους λοιπούς των ανθρώπων. Ειρηνεύουμε μαζί τους μόνον εξωτερικά και επιφανειακά, από συμφέρον και ιδιοτέλεια και για να απολαύσουμε την φιλία του κόσμου με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η ειρήνη του κόσμου είναι μόνον κατ’όνομα ειρήνη και δεν φθάνει εις τα βάθη της καρδιάς μας, όπως η ειρήνη του Χριστού, που γαληνεύει την συνείδηση και μας πληροφορεί ότι συμφιλιωθήκαμε με τον Θεόν. Βλέπουμε για παράδειγμα την ειρήνη στον κόσμο-που επικρατεί μεταξύ των κρατών και στηρίζεται στα ψεύτικα χαμόγελα και τους κενούς χαιρετισμούς των πολιτικών-πόσο εφήμερη είναι και πόσο εύκολα μπορεί να την διαδεχθεί ο πόλεμος, όταν αλλάζουν τα συμφέροντα των διπλωματών και ανατραπούν οι συμμαχίες των αρχόντων και ηγετών του κόσμου. Η πραγματική ειρήνη και ενότητα δίδεται μόνον εις όσους ανήκουν εις τον Χριστόν. Ο ίδιος ο Κύριος όμως διακηρύσσει ότι το ευαγγέλιό του, θα διχάσει και θα διαιρέσει τους ανθρώπους. Όσοι τον ακολουθήσουν θα πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν εχθρότητες, ακόμα και μέσα στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον.
Απέναντι στους πιστούς θα αντιπαραταχθούν οι εχθροί του Χριστού, και θα τους πολεμήσουν, επειδή θα ελέγχονται από την αρετή και την ευσέβειά τους. Δεν θα πρέπει οι πιστοί να αθετήσουν τον Χριστό, την Αλήθεια, την Θεοσέβεια, μόνο και μόνο για να μην φυγαδευθεί η ειρήνη, η οποία στην περίπτωση αυτή είναι επίπλαστη και ψεύτικη, αφού δεν περιλαμβάνει την συμφωνία στα υψηλά, στα πνευματικά. Ο Κύριος μας προειδοποιεί: «Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην. Ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν». Δηλαδή μας λέει ο Χριστός, ότι δεν ήλθε για να φέρει ειρήνη πάνω στην γη, αλλά μάχαιρα, τουτέστιν, πόλεμο μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό συμβαίνει, διότι ο φίλος του Θεού καθίσταται εχθρός του κόσμου. Ο Θεός θέλει να ομονοούν οι πάντες με βάση την ευσέβεια. Όταν οι άνθρωποι ασεβούν και δεν ακολουθούν το θέλημα του Θεού, προκαλούν πόλεμο. Και στον πύργο της Βαβέλ, υπήρχε ειρήνη και ομόνοια, σε αυτούς που εργάζονταν με ζήλο για την ανοικοδόμησή του, αλλά ήταν κακή και αντίθεος «ομόνοια».
Γι’αυτό και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος όταν διακυβεύεται και κινδυνεύει η πίστη, θεωρεί ότι: «κρείσσων επαινετός πόλεμος, ειρήνης χωριζούσης Θεού». Υπάρχει καλός πόλεμος, όταν οφείλεται στον αγώνα μας εναντίον των εχθρών του Χριστού, των ασεβών, των αιρετικών και βλασφήμων και των πολεμίων της Εκκλησίας και του θελήματος του Θεού εν γένει και κακή ειρήνη και ομόνοια, όταν προέρχεται από αθέτηση και περιφρόνηση της Πίστεως και της Ευσεβείας. Ο Άγιος, λοιπόν, επαινεί τον φανερό και λεβέντικο πόλεμο, ακόμα και εναντίον Αρχιερέων και κληρικών, όταν πρόκειται για θέματα πίστεως.
Κλείνοντας την ταπεινή μου αυτή ομιλία Μακαριώτατε, σας εύχομαι να παραμείνετε αρχιεπίσκοπος Αθηνών και να συνεχίσετε να είσθε στο τιμόνι της Εκκλησίας άχρι συντελείας των αιώνων, διότι ο λαός του Χριστού σας έχει ανάγκη και σας χρειάζεται, όλοι μας σας έχουμε ανάγκη και σας χρειαζόμαστε, προκειμένου διερχόμενοι δια πυρός και ύδατος, να μας οδηγήσετε ως άλλος Μωϋσής, να οδηγήσετε την Εκκλησία των Εσχάτων εις την τελείαν αναψυχήν, εις την ουράνια Γη της επαγγελίας, για να ευφραινόμασθε διηνεκώς και ακαταπαύστως, πλησίον του μεγάλου και κορυφαίου Ιεράρχου Γρηγορίου του Θεολόγου και πάντων των αγίων εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν! Εις έτη πολλά Μακαριώτατε!!!