ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα (Εβρ. ια΄33-ιβ΄2)
ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ
«Οι άγιοι Πάντες διά πίστεως κατηγωνίσαντο Βασιλείας».
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Όχι τυχαία, οι Άγιοι Πατέρες, τοποθέτησαν μετά την εορτή της Πεντηκοστής αυτή των Αγίων Πάντων. Υπάρχει μια οργανική σχέση ανάμεσά τους. Οι Άγιοι είναι ο καρπός του Αγίου Πνεύματος. Είναι η ‘αγαθή γη’ όπου εσπάρει ο Λόγος και μπόρεσε να φυτρώσει και να βλαστήσει. Άλλοι γνωστοί και άλλοι αφανείς. Όλοι όμως αδελφοί του Χριστού αγαπητοί. Γιατί έδωσαν τα πάντα για το Όνομά Του. Όλες τις δυνάμεις τους. «Εξ’όλης ψυχής και διανοίας» αφοσιώθηκαν στην αγάπη Του και φανέρωσαν το κήρυγμά Του με την ίδια την ζωή τους. Αναζητούμε το στοιχείο εκείνο, την δύναμή τους σ’αυτήν την πορεία...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΔΥΝΑΤΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
* Οι Άγιοι ήταν σαν και εμάς. Έζησαν μέσα στον κόσμο και πάλεψαν όπως θα πρέπει να παλεύουμε και εμείς. Ξεχώρησαν όμως από την μάζα των ανθρώπων, η οποία ‘άγεται και φέρεται’ ακυβέρνητη στις καταστάσεις και τις προκλήσεις των καιρών. Δεν ήταν άβουλα και ανίσχυρα όντα. Μπροστά στις δοκιμασίες έδειξαν μία καταπληκτική δύναμη και ενέργεια. Ήταν η δύναμη της πίστεως. Ο κινητήριος μοχλός για κάθε τους προσπάθεια. Κήρυγμα, ομολογία, υπομονή, μαρτύριο, φυλακή, εξορία... και τόσα άλλα έγιναν δεκτά με πνευματική αγαλλίαση χάρη στην πίστη τους.
*Πίστη σε τι; Όχι σε κάτι αφηρημένο και αόριστο. Κάτι δυνατό που υπάρχει στον ουρανό, όπως λένε κάτι κουλτουριάρηδες όταν τους ρωτούν αν πιστεύουν... Πίστη στον Χριστό, τον Σταυρωθέντα και Αναστάντα! Πίστη για αιώνια βασιλεία και όχι σιγή νεκρική στον τάφο. Δυνατοί άνθρωποι χωρίς χρήματα (πλούτος ψυχής), δυνατοί χωρίς αξιώματα (αξίες όμως), δυνατοί χωρίς μέσα και γνωριμίες (γνωστοί και φίλοι του Χριστού) εξέφρασαν την δύναμη της δημιουργίας και αγάπης και όχι την δύναμη του μίσους και της καταστροφής.
*Έτσι απαλά βρέφη, μικρές κοπελίτσες, σταματούσαν λιοντάρια, έσβηναν φωτιές, νικούσαν και αποστόμωναν δικαστές και έκαναν κατορθώματα δείχνοντας την δύναμη του Θεού μέσα σε «οστράκινα» σκεύη’. Οστράκινα ήταν τα πήλινα σκεύη (πρβλ. οστρακισμός). Μέσα στα εύθραυστα σώματα κατοικούσε η άθραυστη δύναμη του Χριστού. Η πίστη αναφερόταν στην αλήθεια. Δεν πέθαιναν για κάτι ψεύτικο, δεν υπόμεναν για κάτι απατηλό. Ήταν συνειδητή στάση ζωής που οδηγούσε στην αιώνια ζωή.
Β) ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ.
* Οι Άγιοι έζησαν μέσα στον κόσμο αλλά δεν συμβιβάστηκαν με το πνεύμα του κόσμου. Κράτησαν την πίστη τους χωρίς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Η ζωή τους ήταν ένα σύνθημα: ‘πίστη στο Χριστό με οποιοδήποτε κόστος’. Εμείς θέλουμε μια πίστη που μας βολεύει! Στα μέτρα μας, στις αντιλήψεις μας, στις συνήθειές μας. Αυτά όλα όμως αλλοιώνουν κάθε πνευματική μας προσπάθεια, η οποία αποδεικνύεται ‘κάλπικη’.
* Άρα λοιπόν την αγιότητα μπορούμε να την ακολουθήσουμε, να γίνουμε μέτοχοι ‘ανά πάσα στιγμή’ καθώς καθημερινά δίνουμε εξετάσεις όσον αφορά την στάση μας απέναντι στον Χριστό, απέναντι και στον κόσμο. Άγιος λοιπόν δεν είναι ο επιφανειακά ‘καλός’ και ‘ενάρετος’ αλλά ο εσωτερικά στολισμένος με τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Αποκτάμε ένα ‘ήθος’ που δεν περιορίζεται σε τυπικές συμβατικότητες, αλλά είναι η γνήσια έκφραση της ευωδίας του ουρανού. Γινόμαστε φυσικά ‘καλοί’ όχι γιατί κλίνουμε δουλικά το κεφάλι σε κάθε ισχυρό του κόσμου αλλά γιατί ‘πειθόμεθα’ στο θέλημα του Χριστού. Αυτός είναι ο πραγματικός αγιασμός και όχι επιφανειακή ηθικοποίησή μας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Είναι μεγάλος ο πνευματικός αγώνας. Ξεκινάει ο άνθρωπος δειλά-δειλά να κάνει βήματα μαθαίνοντας τον Χριστό, ο Οποίος δεν σταματά να αποκαλύπτει διαρκώς τις ιδιότητές Του στον πιστό... Δεν είμαστε μόνοι μας σ’αυτόν τον αγώνα. Ο Απόστολος μας είπε ότι έχουμε γύρω μας «περικείμενον νέφος μαρτύρων» οι οποίοι έχουν ισχυρή πρεσβεία σ’Αυτόν για τον οποίον έδωσαν το αίμα τους, την ζωή τους, και την θέλησή τους. «Συν πάσι τοις αγίοις», πορευόμαστε στην ενότητα βαδίζοντας ένα δρόμο εντελώς αντίθετο απ’αυτόν της διάσπασης που προκαλεί ο Διάβολος και η αμαρτία. Ας μας εμπνέουν ‘οι φίλοι του Χριστού’ προς αυτήν την κατεύθυνση.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Είναι αλήθεια ότι ανάμεσα στους ανθρώπους κυκλοφορεί η γνώμη πως το Ευαγγέλιο ή αλλιώς τα λόγια και η ζωή του Χριστού είναι η πιο τέλεια διδασκαλία. Όταν όμως βρεθούμε στην περίσταση να εφαρμόσουμε όλα αυτά και να τα εντάξουμε στην ζωή μας αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος του εγχειρήματος, ενώ παράλληλα διακρίνουμε την μεγάλη απόσταση πράξης – θεωρίας, λόγου – έργου... Και αν αυτό που εμείς δεν κάναμε (την εφαρμογή δηλαδή του ευαγγελικού λόγου στην καθημερινότητά μας), αλλά στείρο το εγκαταλείψαμε φοβούμενοι την προσπάθεια, έρχεται η χορεία των Αγ. Πάντων σήμερα να φυγαδεύσει τις αμφιβολίες καί τους δισταγμούς της ανθρωπίνης φύσεως. Άκουσαν τούτοι οι ευλογημένοι εκπρόσωποι του ανθρωπίνου γένους την φωνήν του Θεού: «Άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ Άγιος ειμί» (Α΄ Πέτρ. α΄ 16).
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ.
* «πάς όστις ομολογήσει...», στο «πάς όστις» ανήκουν όλοι οι άγιοι. Οι διάφορες κατηγορίες (μάρτυρες, δίκαιοι, προφήτες, απόστολοι) έχουν ένα κοινό σημείο: Τον Χριστό. Μ’ Αυτόν ενώθηκαν μυστηριακά και αισθάνθηκαν κοινωνία με το β΄ πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.
*Και αν εμείς λεγόμαστε Χριστιανοί αλλά πάντοτε προκρίνουμε το συμφέρον μας και την καλοπέρασή μας, οι Άγιοι του Θεού έδωσαν και την ζωή τους ακόμη υπέρ του Ευαγγελίου καί του Θεανθρώπου. Η ζωή τους απετέλεσε την πρακτική εφαρμογή των ευαγγελικών αρετών. Μίλαγαν για την διδασκαλία του και όσα έλεγαν τα έκαναν και στην πράξη. Κήρυτταν με τα έργα τους. Έκαναν ομολογία πίστεως. «Δείξον μοί την πίστιν σου εκ των έργων σου» (Ιακωβ. β΄ 17-18). Και αυτό όχι για λίγες ώρες ή ημέρες αλλά για χρόνια ολόκληρα – όλη την ζωή τους.
*Η αγάπη τους στον Θεό ήταν ο πρώτος τους στόχος. Και εμείς αγαπούμε τον Θεό αλλά δεν είναι πρώτο μέλημα στην ζωή μας, αφού άλλες προτεραιότητες (οικογένεια, γονείς, συγγενείς, υλικές ανάγκες) κυριαρχούν στο σχεδίασμα του κοινωνικού-προσωπικού μας βίου. Όμως αυτοί οι ευλογημένοι έδωσαν το πρωτείο της αγάπης τους: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδιάς σου (συναισθηματικές δυνάμεις) εξ όλης της ψυχής σου (ψυχικές) καί εξ όλης της διανοίας σου (διανοητικές) καί εξ όλης της ισχύος σου (σωματικές)».
Β) Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ.
* Και αν αυτό έκαναν όλοι οι Άγιοι (αγάπησαν τον Θεόν) τι κέρδισαν; Δικαίωσαν την ανθρώπινη ύπαρξη και τον ανθρώπινο προορισμό. Έδειξαν πως ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει αγαπώντας τον Θεόν. Πάνω απ’ όλα είναι αυτοί στους οποίους αναπαύεται ο Θεός: «Ο Θεός ο άγιος, ο εν αγίοις αναπαυόμενος» (Θ. Λειτουργία). Είναι ο κάθε άγιος «τόπος Θεού» γιατί τόπος Θεού = το μέρος όπου γίνεται έκδηλη η ενέργεια του Θεού ( Ι. Δαμασκηνός). Ενέργειες του Θεού = θαύματα – άφθαρτα λείψανα – μυροβλύσεις κ.λπ.
* Ο Θεός είπε για τον Υιόν Του: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα», έτσι και οι άγιοι που συνδέονται μ’ Αυτόν «δέχονται την αγάπη του Θεού και Πατρός δι’ Υιού» (Άγ. Νικόδημος). Γι’ αυτό στα προβλήματά μας και στις δυσκολίες μας τρέχουμε στα παιδιά του Θεού (άγιοι), που σαν ετερόφωτα άτομα φωτίζονται από το φως και την αγάπη του Τριαδικού Θεού. Η αγάπη αυτή φτάνει και σε μας με ποικίλες ευεργεσίες ανάλογα με τα αιτήματά μας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Στην μνήμη ενός αγίου η ασματική του ακολουθία, η εικόνα του στο προσκυνητάρι μας, τα λείψανα του υπενθυμίζουν την «εν κόσμω» παρουσία του. Στην καρδιά μας όμως αυτή δηλώνεται «μυστικώς και ιεροκρυφίως» ως ευλογία και χαρά την οποία ο εορταζόμενος άγιος επιδαψιλεύει κάθε φορά που τον επικαλούμαστε ... Ας πούμε λοιπόν γεμάτοι ευγνωμοσύνη αυτό που τόσο ωραία η ακολουθία της Θ. Λειτουργίας περιέχει: «της Παναγίας αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας μετά πάντων των αγίων μνημονεύσαντες εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα ...».
