ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα (Ρωμ. ε΄, 1-10)
Η ΓΝΗΣΙΑ ΑΓΑΠΗ
«Συνέστησε την εαυτού αγάπην εις ημάς ο Θεός,
ότι έτι αμαρτωλών ούτων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανε» (Ρωμ. 5, 8).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πάντοτε σε κάθε εποχή γινόταν λόγος για την αγάπη. Το ευγενικό αυτό αίσθημα ήταν και είναι πάντοτε περιζήτητο. Είναι αίσθημα που φύτευσε ο Θεός στην καρδιά του ανθρώπου και τόσο αναγκαίο ώστε να κάνουμε μεγάλες θυσίες για να το αποκτήσουμε. Η αγάπη τραγουδήθηκε, γράφτηκε στο χαρτί, έγινε σημείο αναφοράς αλλά και αντιπαράθεσης. Η λέξη αυτή, θεολογικά, απέδωσε την έννοια του Θεού, αφού ταυτίστηκε με τον Θεό. «Ο Θεός αγάπη εστί» (Ιω. 4, 8). Σήμερα ο Παύλος δίνει μέσα από την επιστολή του τα γνωρίσματα της αληθινής αγάπης του Θεού.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
* Ο Θεός τόσο πολύ αγάπησε τον κόσμο ώστε τον μονογενή του Υιό έστειλε για να σώσει το πλάσμα Του. Είναι η θυσιαστική αυτή αγάπη γεμάτη έργα και όχι αφηρημένους συναισθηματισμούς. Ο Χριστός ανέλαβε να πραγματοποιήσει αυτό το έργο «γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού». Αν και ο Θεός ποτέ δεν άφησε το πλάσμα Του, (γι’αυτό και έστειλε άνδρες ενάρετους στην Π.Δ.) στην πραγματικότητα η θυσία του Χριστού ήταν η απόδειξη της μεγάλης αγάπης του Πατέρα για τον άνθρωπο.
*Ήρθε ο Θεός «επί της γης». Ήρθε το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Ήρθε ο Κύριος και φόρεσε σάρκα ανθρώπινη. Έγινε όμοιος άνθρωπος με μας εκτός από την αμαρτία, έζησε ανάμεσά μας σαν ο πιό φτωχός άνθρωπος. Ταπεινώθηκε όσο κανένας άλλος. Έγινε ο δούλος των δούλων Του. Κάθε λόγος του Χριστού, κάθε θαύμα Του, κάθε χτύπος της καρδιάς Του, κάθε πράξη Του, φωνάζουν, κηρύττουν, διαλαλούν την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο.
*Και όταν ολοκλήρωσε το έργο Του ο Χριστός και ανήλθε προς τον Πατέρα Του, δεν μας άφησε μόνους. Με περισσή αγάπη απέστειλε το Άγιον Πνεύμα, Παράκλητο και Παρηγορητή στις καρδιές μας. Επίσης πάνσοφα «κατέλιπεν υμίν» τα άγια μυστήριά Του. Το Σώμα και Αίμα Του, ώστε όσοι επιζητούν να Τον έχουν στην ύπαρξή τους να μπορούν να το πετυχαίνουν χάρη στην ‘κοινωνία’ μαζί Του. Έτσι η ζωή μας μπορεί – χάρη στο Χριστό – στιγμιαία να αλλάζει και να διαλυθεί κάθε σύννεφο της αμαρτίας, αρκεί εμείς να το θελήσουμε.
Β) ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
* Προς τους ανθρώπους: Η αγάπη αναμείχθηκε με το συμφέρον και την ιδιοτέλεια. Ένα αφηρημένο αγαθό που δεν ψηλαφίζεται αλλά το αντιλαμβανόμαστε μόνο στην καρδιά μας επιχείρησαν οι άνθρωποι να το ταυτίσουν με την ύλη. Έχεις χρήματα; Αγαθά; Μου δίνεις αυτά που θέλω; Σ’αγαπάω, είσαι η ζωή μου... Δεν τα έχω; Δεν μπορώ να αποκτήσω ότι επιθυμώ; Είσαι για μένα άχρηστος/η, χάσου από μπροστά μου... Οι σχέσεις σήμερα κατά μεγάλο ποσοστό δεν στηρίζονται στην αγάπη αλλά στο συμφέρον με τις ποικίλες μορφές του! Αυτό όμως δεν γεμίζει την καρδιά μας...
* Προς τον Θεό: Εδώ είναι ακόμα πιο τραγικά τα πράγματα. Ασφαλώς και σ’αυτήν την σχέση υπάρχει το συμφέρον. Μας πάνε καλά όλα; Στοργικός – δίκαιος ο Κύριος! Αναποδιές, δοκιμασίες, αποτυχίες; Δεν μ’ακούει ο Θεός, δεν μ’αγαπάει! Για να μην προχωρήσω σε ύβρεις και βλασφημίες... Η θυσία του Χριστού δεν έχει γίνει κατανοητή. Πρώτα απ’όλα γιατί δεν τον αγαπάμε και εμείς... οπότε δεν μπορούμε να τον καταλάβουμε. Κατά δεύτερον λόγον κοιτάμε την επιφάνεια των γεγονότων και όχι το βάθος τους, ώστε να προβληματιστούμε στα μηνύματα που στέλνει ο ουρανός.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Πως λοιπόν θα καταλάβεις ότι άρχισες να αγαπάς τον Θεό; Θα δεις τον εαυτό σου με άλλο σκεπτικό να αντιμετωπίζει την ζωή (και τον θάνατο). Δεν θα αιχμαλωτίζεσαι βασανιστικά από το εφήμερο και το ψεύτικο. Θα μπορείς να δώσεις στο μίσος απάντηση με την αγάπη! Τα δικά σου σφάλματα θα σου φαίνονται όλα τεράστια, ενώ του διπλανού σου μικρά, αθώα, ανάξια λόγου...
Επίσης γευόμενος το Σώμα και το Αίμα Του θα θυμάσαι πάντα ότι για μας τους αμαρτωλούς πέθανε ο Αναμάρτητος, και ότι προσπαθεί ο Θεός να ‘μπολιάσει’ το δέντρο, το άγριο, της ψυχής σου και να το κάνει ήμερο, ώστε να δώσει καρπούς. Αυτό έχει νιώσει ο Παύλος ώστε να μιλά σήμερα με τέτοια ευγνωμοσύνη για την θυσία του Διδασκάλου του. Ας αξιωθούμε και εμείς...
(Ματθ. στ΄, 22-33).
Η ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
«Ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ερχόμενος ο άνθρωπος σ’ αυτήν την γη να κατοικήσει βρέθηκε άμεσα αντιμέτωπος με το πρόβλημα της επιβίωσης. Δεν ήταν μόνο η έκθεση του σε φυσικούς εχθρούς η ευρείας κλίμακας καταστροφικά φαινόμενα. Κυρίως κλήθηκε να υπερβεί την καθημερινή απαίτηση της ικανοποιήσεως των υλικών αναγκών της ζωής. Και εάν σε εκείνα τα προϊστορικά χρόνια ο άνθρωπος δεν είχε ούτε την γνώση, ούτε την εμπειρία, πολύ περισσότερο ούτε την τέχνη ή την τεχνογνωσία, σήμερα που τα έχει όλα αυτά… εξακολουθεί να βρίσκεται στο ίδιο πρόβλημα μπροστά, βεβαίως αναβαθμισμένο αυτό στο πέρασμα των αιώνων.
Αν κανείς καλοεξετάσει τούτο το πρόβλημα βρίσκεται στην θέση να διατυπώσει τον εξής ισχυρισμό: Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τρείς τρόπους για να αποκτήσουν τα πολυπόθητα υλικά αγαθά... ας τους δούμε λοιπόν σήμερα με την ευκαιρία της ευαγγελικής περικοπής.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΧΕΡΙΑ
* Είναι ο πρώτος ανθρώπινος καί φυσικός τρόπος. Με τις δικές του δυνάμεις ο άνθρωπος υποφέρει, αγωνιά, ξενυχτά, εργάζεται ακατάπαυστα για να μπορεί να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, για να μπορεί να ικανοποιήσει με τον τίμιο ιδρώτα του όσες ανάγκες παρουσιάζονται γι’ αυτόν και την οικογένεια του.
*Καθημερινά στην μέριμνά του είναι η εργασία του. Και στην λιγοστή ξεκούρασή του γι’ αυτή σκέπτεται, σχεδιάζει, προγραμματίζει, ερευνά. Χάρη σ’ αυτή (την εργασία) παραγκωνίζονται πολλές φορές η οικογένεια, οι συγγενείς, οι ομορφιές της ζωής και οι απλές χαρές και φυσικά ο Θεός. Όλα αυτά κατέχουν ελάχιστη σημασία για την ύπαρξή του.
*Μα όσο και αν τρέχει και κοπιάζει, όσο και αν αφοσιώνεται διαθέτοντας το σύνολο του χρόνου του σ’ αυτήν την προσπάθεια, τόσο βλέπει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις να μεγαλώνουν. Τα όσα αποκτά ξεγλιστρούν (σαν την άμμο μέσα από τα χέρια) μπροστά στις ποικίλες απαιτήσεις που παρουσιάζονται. Όσο εύκολα τα αποκτά άλλο τόσο εύκολα τα χάνει...
Β) ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ
* Την απόγνωση καί την λύπη του ανθρώπου για την ανωτέρω κατάσταση επιτείνει κατά πολύ το φαινόμενο του καταναλωτισμού. Αυτό εκφράζεται μέσα από την ακόρεστη δίψα για απόλαυση και αδικαιολόγητη αναβάθμιση των όποιων υλικών αναγκών. Δείτε απλά στα σίριαλ που προβάλει η τηλεόραση και συνεπικουρεί η διαφήμιση την εκστρατεία που γίνεται. Άνθρωποι ντυμένοι με την τελευταία λέξη της μόδας, με πανάκριβα αυτοκίνητα, υψηλές εργασιακές θέσεις, φουσκωμένα πορτοφόλια καί χρυσίζουσες πιστωτικές κάρτες... πως να ακολουθήσει σ’ όλα αυτά ο απλός μεροκαματιάρης;
* Εδώ ακριβώς καταφτάνει ο διάβολος κομπορρημονώντας με τον ίδιο τρόπο που έκανε στο Σαραντάρειο όρος απέναντι στο Κύριό μας: «Ταύτα πάντα σοι δώσω, εάν πεσών προσκυνήσης μοι». Εισαγάγει στον άνθρωπο το παράνομο κέρδος, το συμπλεκόμενο με την αμαρτία (δωροδοκίες, ψευδορκίες, πλαστογραφίες, αθέμιτες συναλλαγές, ψεύδος, απάτη, κλοπή, καταπάτηση αξιών καί ηθών κ.ά.) και τον προσκαλεί να το δοκιμάσει .
* Τι πιο εύκολος δρόμος προς την δόξα, προς την κοινωνική καταξίωση, προς την αυτάρκεια και την παντοδυναμία. Πλην όμως ο λαός μας θυμόσοφα προειδοποιεί: Ανεμομαζώματα – Διαβολοσκορπίσματα, θέλοντας να δείξει πως ούτε αυτός ο τρόπος είναι ο σωστός. Θυμηθείτε τις δυναστείες των Ωνάσηδων – Νιάρχων και άλλων νεόπλουτων μέσα στην αέναη κίνηση του χρόνου.
Γ) ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ
* Η ορθή αντιμετώπιση του προβλήματος είναι να θυμόμαστε ότι πέρα από την εργασία καί την προσωπική μας προσπάθεια είναι η παρουσία του στοργικού Πατέρα μας. Που κάνει όσα μας λέγει σήμερα το Άγ. Ευαγγέλιο... ντύνει πανέμορφα ακόμα και τα λουλούδια που εφήμερα παρουσιάζονται σ’ αυτήν την γη, ταΐζει απλόχερα το αδύναμο καί φοβισμένο πουλάκι. Είναι δυνατόν να μην φροντίσει για μας εάν θελήσουμε να εμπιστευτούμε να συνεργαστούμε και να ζητήσουμε την βοήθειά Του;
* Στο ψαλτήριο υπάρχει ο 103 ψαλμός, τον οποίο διαβάζουμε σε κάθε εσπερινή προσευχή καί τον προτάσσουμε της όλης ακολουθίας (γι’ αυτό και ονομάζεται Προοιμιακός). Καθώς το φως δίνει την θέση του στο σκοτάδι, καθώς η ελπίδα τείνει να υποσκελιστεί από τον φόβο και την αβεβαιότητα της νύχτας, ο Δαυίδ στοχεύει με τα λόγια του να μας γεμίσει πίστη, τόλμη και σιγουριά. Παρουσιάζει την Πρόνοια του Θεού να άπτεται της διατροφή των κτηνών, του εμπλουτισμού των ορέων με βροχή, της πλησμονής του ανθρώπου με οίνο, άρτο και έλαιο, ως ενίσχυσή του στην καθημερινότητα. Ακόμη και τα μικρά άγρια λιονταράκια βρυχώνται καί ζητούν τροφή και λαμβάνουν από τον Θεόν. Από το παντέφορο όμμα του Δημιουργού δεν λανθάνει καμία χρεία της υλικής πλάσης. Και καταλήγει γεμάτος θαυμασμό ο ψαλμωδός: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε πάντα εν σοφία εποίησας, επληρώθη η γη της κτίσεώς Σου».
