(Ματθ. ι΄ 32-33, 37-38, ιθ΄ 27-30)
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΙΟΣ...
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αν κάποιος τυχαία ρωτήσει μερικούς ανθρώπους ή αν βρεθεί σε μία συζήτηση και τεθεί ένα θέμα σχετικά με «την ουσία της αγιότητας», θα λάβει περίπου την εξής απάντηση: Άγιος είναι εκείνος που δεν αμαρτάνει, που τηρεί τον νόμο του Θεού, ο ηθικός από κάθε άποψη. Επίσης, ίσως εκείνος που έχει στην ζωή του μια χροιά μυστικισμού, ικανότητες υπερφυσικές, έρχεται σε έκσταση και βλέπει και γνωρίζει πράγματα που οι συνάνθρωποί του δεν μπορούν. Με λίγα λόγια ζεί υπερφυσικές καταστάσεις και ενεργεί υπερφυσικές πράξεις... Αυτή είναι μία πρόχειρη και κοινώς αποδεκτή (για τον πολύ κόσμο) άποψη. Όμως, σύμφωνα με το Άγ. Ευαγγέλιο και τους Πατέρες, οι έννοιες αυτές απαιτούν μια τελείως διαφορετική προσέγγιση...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΕΑΝ ΗΤΑΝ ΕΤΣΙ Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ …
* Τότε ο Φαρισαίος γιατί κατακρίθηκε από τον Κύριο; Δεν ήταν ο τηρητής του Θείου νόμου και όλων των επιμέρους εντολών; Δεν έλεγε ψέμματα. Έκανε τα πάντα όπως παράγγελνε ο Νομοθέτης! Σαν σύνολο, ο Φαρισαίος είναι αυτό που πιστεύει ο άνθρωπος για την αγιότητα σημερα: εξωτερική εικόνα κρυστάλλινη, αψεγάδιαστη συμπεριφορά και αρτιότητα χαρακτήρα. Δεν είναι όμως αυτό…
* Ακούω επίσης τον Απ. Παύλο να γράφει στην επιστολή του προς Γαλάτας, προς Κορινθίους, προς Θεσσαλονικείς και να τους αποκαλεί «αγίους». Και στην συνέχεια να εντοπίζει στους ίδιους μύρια όσα ηθικά ελαττώματα τα οποία και επικρίνει δριμύτατα. Οι «άγιοι» του Παύλου είναι σε δραματικό βαθμό μέτοχοι ηθικής καταπτώσεως, ώστε να αναγκαστεί ευθέως να τους γράψει: «εί γαρ αλλήλους δάκνετε και κατεσθίετε, βλέπετε μη υπ’ αλλήλων αναλωθείτε!» (Γαλατ. 5, 15). Πως συμβαίνει λοιπόν οι πρώτοι «άγιοι» χριστιανοί (κατά τον Παύλο) να έκαναν έτσι; Θα μπορούσε κάποιος να διανοηθεί να τους ονομάσει «αγίους» σήμερα;
* Και αν η αγιότητα συνδεόταν με υπερφυσικά χαρίσματα θα μπορούσαμε να την βρούμε μόνο σε εξαϋλωμένους διαλογιστές, σε πνευματιστές γκουρού, καθώς και σε αυτόν τον διάβολος και τα πονηρά του πνεύματα αφού κατορθώνουν παρόμοιες πράξεις... Να πως αποκτά νόημα ο λόγος του Παύλου για ανούσιες θαυματουργίες: «και αν έχω πίστιν ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί» (Κορ Α΄, 13,1).
Β) ΑΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ
* Η αγιότητα κατ’ αρχάς ταυτίζεται με τον Θεόν. Ταυτίζεται με το τρείς «άγιος» που είπε ο Προφήτης Ησαΐας βλέποντας την δόξα του Θεού! Η αγιότητα δεν είναι ανθρωποκεντρική αλλά θεοκεντρική και δεν εξαρτάται μόνο από τα ηθικά επιτεύγματα του ανθρώπου, όσο σπουδαία και αν είναι αυτά, αλλά από την δόξα και την χάρη του Θεού, από τον βαθμό της προσωπικής μας σχέσεως με τον Προσωπικό Θεό. Η Θεοτόκος ονομάζεται «Παναγία» ή «Υπεραγία» όχι μόνο για τις αρετές της, αλλά γιατί στον υπέρτατο δυνατό βαθμό, αυτή περισσότερο από κάθε άνθρωπο, ΕΝΩΘΗΚΕ με τον Άγιο Θεό, δίνοντας σάρκα και αίμα στον Υιό Του, τον Ιησού.
* Άγιοι λοιπόν δεν υπάρχουν εκτός της εκκλησίας. Υπάρχουν «καλοί άνθρωποι» και πολλές φορές η κόλαση γεμίζει με «καλούς ανθρώπους». Άγιος στον χώρο μας σημαίνει αυτός που έχει προσωπική σχέση με τον Άγιο Θεό. Τα υπόλοιπα, όπως η άσκηση και η τήρηση των εντολών, είναι βοηθητικά και δείχνουν προαίρεση. Ο Κύριος «αγιάζει» με την Χάρη Του όποιον θέλει χωρίς να εξαρτάται, κατά το απόλυτο, από την δική του συνεισφορά.
* Πως ενωνόμαστε με τον Θεό; Μέσω των Αγίων Μυστηρίων. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει αποκαλυπτικότερο σημείο για όσα είπαμε παρά η έκφραση στην Λειτουργία: «ΤΑ ΑΓΙΑ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ» και η απάντηση «ΕΙΣ ΑΓΙΟΣ ΕΙΣ ΚΥΡΙΟΣ…», η οποία και εκμηδενίζει κάθε αξία μας μπροστά στην αγιότητα του μόνου Αγίου. Ασφαλώς και θα πρέπει να αγωνιζόμαστε. Να προσέχουμε, να υπερνικούμε την αμαρτία. Δεν μας αγιάζει όμως μόνο αυτό… Η Αγ. Μαρία η Αιγυπτία ασκήθηκε για 40 χρόνια, αλλά σκοπός της ασκήσεώς της ήταν και η μετοχή της στην ευχαριστιακή κοινωνία. Τότε ετελεύτησε τον βίο της, όταν είχε αγιασθεί. Η εκκλησία προσπαθεί να διακονήσει τον άνθρωπο οδηγώντας τον σε «κοινωνία» με τον Χριστό, δηλαδή στην θέωση. Εξαρτάται από τον καθένα μας πόσο θα γίνει μέτοχος στην αγία αυτή ενότητά.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η λέξη «άγιος» και «αγιότητα» παραπέμπει σε κάτι εντελώς «άσχετο» και «ξένο» προς την εποχή μας, προς τον πολιτισμό, προς τις αναζητήσεις του σύγχρονου ανθρώπου. Ποιός από τους γονείς της εποχής μας φιλοδοξεί να κάνει τα παιδιά του «αγίους». Πιο από τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα προβάλλει και καλλιεργεί τέτοια πρότυπα. Σήμερα ψάχνουμε την γνώση, την επαγγελματική καριέρα, τα χρήματα, την κοινωνική προβολή. Αυτά ονειρεύονται οι γονείς για τα παιδιά τους. Η αληθινή γνώση, η πραγματική μόρφωση έρχεται μέσα από την αγάπη και τον «πόθο» του Θεού. Άσημοι και εμείς της καθημερινότητας, αλλά τουλάχιστον προσανατολισμένοι σε στόχο… Σε αυτόν που είχαν και οι σημερινοί «φίλοι» του Χριστού, οι άγιοι κάθε ηλικίας και ιδιότητος, «ων και την μνήμην επιτελούμεν και εορτάζομεν».
