ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα (Μάρκ. β΄, 1-12)
ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΑΡΤΙΑ.
«αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου...
άρον τον κράββατον σου και ύπαγε εις τον οίκον σου...».
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πολύ γνωστή σ’ όλους η ευαγγελική περικοπή της θεραπείας του παραλυτικού της Καπερναούμ. Μέσα από τα συνοπτικά γεγονότα του ευαγγελίου γνωρίζουμε, ότι ο Ιησούς ξεκίνησε την δημόσια δράση Του από την Ναζαρέτ, στην Βηθλεέμ γεννήθηκε, όμως στην Καπερναούμ, ‘την ιδία πόλη’, την αγαπημένη Του, έδωσε το μεγαλύτερο βάρος της προσπάθειάς Του. Η Ιερουσαλήμ, ως Προφητοκτόνος και Θεοκτόνος, δεν λογίζεται ως πόλη του Ιησού. Η Καπερναούμ είναι ωραία και παραθαλάσσια. Μια κωμόπολη 1.500 κατοίκων, σταυροδρόμι της εποχής Του, καθώς βρισκόταν πάνω σε μία λεωφόρο που συνέδεε τις χώρες της Μεσοποταμίας με τις χώρες του νότου, την Αίγυπτο. Από εκεί περνούσαν κατά χιλιάδες οι έμποροι, οι στρατιωτικοί, οι εργάτες και δούλοι. Έτσι αιτιολογείται γιατί ο λόγος Του διεσπάρει πολύ γρήγορα στις χώρες της Μεσογείου μέχρι και την Ρώμη. Αυτό κατά τον ανθρώπινο και επιστημονικό παράγοντα γιατί φυσικά υπάρχει και ο θεϊκός...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Σύνδεση: «αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου... άρον τον κράββατόν σου και ύπαγε εις τον οίκον σου». (Μαρκ. 2, 9-11) Δύο φράσεις που θεραπεύουν τον άνθρωπο ως ολότητα, ψυχή και σώμα.
Α) ΑΙΤΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ
* Πολλές φορές οι ερμηνείες που δίνουμε για την αιτία, η οποία καθηλώνει κάποιον στο κρεβάτι της ασθενείας και του πόνου, είναι κατά πάντα λανθασμένες και αβάσιμες σε σχέση με την χριστιανική θεώρηση. Δεν διστάζουμε να κάνουμε τον Θεό εκδικητή και υπεύθυνο για όλα τα κακά, συνεπώς και γι’ αυτή την ασθένεια, ιδίως αν με τον ασθενή είχαμε προηγούμενα... Όμως... η Σοφία Σειράχ φωνάζει: «Ο Θεός κακόν ουκ εποίησε, ουδέ τέρπεται επ’ απωλεία ανθρώπων» (Σοφ. Σολ. 1, 13)! Ας μην κάνουμε σαν άφρονες. Ο ασθενής και ο πόνος του θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό ως ιερή υπόθεση.
*Τρείς αιτίες προσδιορίζουν τα κείμενα της Πατερικής γραμματείας για τον ερχομό της ασθένειας στον άνθρωπο:
α) Οι προσωπικές μας καταχρήσεις, οι αμαρτωλές μας συνήθειες, οι απροσεξίες μας όπου επιβαρύνουν σταδιακά, μακροπρόθεσμα το σώμα και γεννούν προβλήματα σοβαρά.
β) Οι αμαρτίες μας οι οποίες δημιουργούν εσωτερικές δυσάρεστες καταστάσεις (τύψεις) και διαταράσουν την ισορροπία της προσωπικότητός μας. Είναι αβάσταχτο το μαστίγωμα της συνειδήσεως, αρρωσταίνει η ψυχή και συμπαρασύρει το σώμα. Ψυχή και σώμα μια ενιαία οντότητα (από των πολλών μου αμαρτιών).
γ) Σ’ άλλες περιπτώσεις επιτρέπει ο Θεός για να φανερωθεί η αρετή κάποιου (π.χ. Ιωβ), ή και να μας προφυλάξει αυτός ο πόνος από την αμαρτία για να οδηγηθούμε σε μετάνοια.
*Τον Κύριό μας, σύμφωνα με το ευαγγέλιο, πάντα Τον συγκινούσε η ψυχή που έπασχε. Έστω και αμαρτωλός, ο ασθενής Τον είλκυε και Του δημιουργούσε συμπόνια. Όταν ο Κύριος θεράπευε ποτέ δεν ερωτούσε εάν ο ασθενής ήταν ομόθρησκος ή αλλόθρησκος, καλός ή αμαρτωλός! Και στην πιο αματωλή του κατάσταση ο άνθρωπος παραμένει ‘τέκνον Θεού’.
Β) ΙΑΣΗ ΨΥΧΩΝ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΩΜΑΤΩΝ
* Γι’ αυτό ο Κύριος στοχεύει σήμερα να θεραπεύσει ψυχή και σώμα. Ο παραλυτικός στάθηκε στα πόδια του, η πίστη του βραβεύτηκε, η ευτυχία πλημμύρισε την καρδιά του. Σ’ αυτό στοχεύουν τα Άγια Μυστήρια. Κάνουμε το Ιερό Ευχέλαιο και χρίοντας με αυτό τον άνθρωπο λέγουμε: «εις ίασιν ψυχής και σώματος». Τούτο σημαίνει, ότι η Εκκλησία και η θεολογία του Ιησού τον αντιμετωπίζει ως ολότητα και ενότητα. Ο «όλος» άνθρωπος σώζεται και πορεύεται προς την Βασιλεία Του, όταν αμαρτάνει ανάλογα καταλήγει και στον αιώνιο θάνατο. Έχει τον διακριτό ρόλο του το σώμα το οποίο διαφυλάττει και την ψυχή.
* Ήταν αδιανόητο να αφήσει ο Κύριος έξω από την θεραπεία κάποιο από τα δύο, θεραπεύοντας δηλαδή μονομερώς το σώμα και αφήνοντας την ψυχή στην φθορά και τον θάνατο. Δεν ήταν ο Ιησούς ένας κοινός θεραπευτής της εποχής Του όπως οι θεραπευτές της φυλής των Εσσαίων! Μεταλαμβάνοντας λέμε σε μία ευχή της Θ. Μεταλήψεως: «Θεού το Σώμα και Θεοί με τρέφη, Θεοί το πνεύμα το δε νούν τρέφει ξένως». Αντιπαραθέσεις και διλήμματα είναι εκτός βιβλικής σωτηριολογίας και της εν γένει χριστιανικής ποιμαντικής.
* Ο σημερινός άνθρωπος την ψυχή την έχει ξεχάσει! Για το σώμα κάνει τα πάντα. Και το διασώζει από τις ασθένειες και το φροντίζει και το τρέφει, ενώ με το παραμικρό απευθύνεται στο γιατρό. Πίσω από κάθε ασθένεια, οι επιστήμονες και οι ψυχολόγοι λένε ότι κρύβεται ψυχική δυσαρμονία. Ας φροντίσουμε, με την ευκαιρία των αγίων ημερών και την ταλαίπωρη ψυχή μας. Την τόσο παραμελημένη και απαξιωμένη. Τόσα και τόσα γεγονότα του ευαγγελίου φανερώνουν την διττή θεραπευτική μορφή της πίστεώς μας, συνεπώς και την διττή άγρυπνη φροντίδα του ανθρώπου, ιδιαιτέρως στο σήμερα με τις ποικίλες «αρρωστημένες απόψεις» που κυκλοφορούν.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σήμερα η εκκλησία μας, εκτός από το ευαγγελικό γεγονός, εορτάζει και τον παμμέγιστο Άγ. Γρηγόριο τον Παλαμά που τόσα πρόσφερε στα Ορθόδοξα δόγματα και στην Εκκλησία. Με τις θεολογικές του θέσεις και τον πνευματικό του αγώνα πρόσφερε τα μέγιστα στον αμπελώνα του Κυρίου. Θα θέλαμε και εμείς τιμητικά να τον παρακαλέσουμε να κάνει αποφώνηση του ταπεινού μας λόγου.
Να τι λέει στα κείμενά του για το γεγονός της θεραπείας του παραλύτου! «Στο σπίτι της θεραπείας όλοι άκουγαν τον Ιησού! Δεν τον υπάκουσαν όλοι όμως. Όλοι είμαστε φιλήκοοι και φιλοθεάμονες, όχι όμως και φιλάρετοι». Ας προσπαθήσουμε με τις ευχές του μεγάλου Πατρός να ακούμε και να εφαρμόζουμε στην ζωή μας την σώζουσα φωνή της Εκκλησίας, διώχνοντας μακριά την διττή έννοια της ανθρώπινης ασθενείας.
