(Λουκ. ιθ΄, 1-10)
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, παρουσιάζει μια από τις πλέον γνωστές και διδακτικές διηγήσεις του Αγ. Ευαγγελίου: Την μεταστροφή του άρπαγα και πλεονέκτη Ζακχαίου σε άνθρωπο της χάριτος του Θεού. Σήμερα, καλύτερα από ποτέ, μπορούμε να κατανοήσουμε τα αισθήματα αγανάκτησης των συγχρόνων του Ιησού, καθώς Τον είδαν να μπαίνει στο σπίτι αυτού του ανθρώπου. Είναι σαν να έμπαινε σήμερα ο Κύριος μας στο πολυτελές σπίτι ενός κατηγορημένου πολιτικού, με σκοπό να τον σώσει από την παρανομία και την αδικία… πως θα ερμηνεύαμε την κίνηση αυτή του Ιησού; Ανάλογα σκέφτηκαν και όσοι είδαν τον Ιησού να θέλει να αλλάξει τον αμαρτωλό, πλεονέκτη, κλέφτη, άδικο και ανάλγητο προς τους συνανθρώπους του Ζακχαίο τον τελώνη... Διαπιστώνουμε όμως εκ παραλλήλου και την δύναμη που έχει η χάρη του Κυρίου να αλλάξει και να διορθώσει τον άνθρωπο, αρκεί και ο ίδιος να το επιθυμεί.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Ο ΤΕΛΩΝΗΣ (η αμαρτία)
* Ο άνθρωπος αυτός είχε ψυχικά αλλοτριωθεί. Κυνηγούσε το κέρδος με απληστία και με οποιοδήποτε τίμημα. Χωρίς συμπόνια ήταν έτοιμος να «κατασπαράξει» χήρες και ορφανά, προκειμένου να είναι αρεστός στα αφεντικά του και στην τσέπη του. Είχε αποκτήσει τεράστια περιουσία. Ο λαός τον αποστρεφόταν και κυριολεκτικά έτρεφε μίσος για το πρόσωπό του.
*Όταν είδαν τον Χριστό να μπαίνει στο σπίτι του, αγανάκτησαν και ψιθύριζαν εναντίον του Χριστού. Όπως πολλές φορές κάνουν οι εκκλησιαζόμενοι καθώς βλέπουν έναν «αμαρτωλό» να εισέρχεται στο ναό, να ταράζει την τάξη που έχουν αυτοί οι ίδιοι επιβάλλει σαν μία απόσταση μεταξύ αρετής – αμαρτίας. Όμως αν πρόσεχαν καλύτερα το εισιτήριο του Χριστού δεν έγραφε «ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΖΑΚΧΑΙΟ», αλλά «ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΠΟ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝΤΑ ΖΑΚΧΑΙΟ».
* Ο Ζακχαίος δεν έφτασε σε συνάντηση με τον Ιησού από απλή περιέργεια. Δεν πήγε για να τον δεί απλά και να φύγει. Μέσα του υπήρχε η παγωμάρα της αντικοινωνικής του συμπεριφοράς. Ήταν μόνος, επέλεξε να είναι μόνος, του ταίριαζε να είναι μόνος, σύμφωνα με τις πράξεις του και τον τρόπο που αντιμετώπιζε τους συνανθρώπους του. Μέσα του, σε μια μικρή γωνιά της υπάρξεώς του, είχε κάτι που άξιζε και σε αυτό προέβλεψε ο Κύριος. Ανέβηκε μέχρι και σε δέντρο για να μπορέσει να Τον δει και να συναντηθεί μαζί Του. Είχε δηλαδή επιθυμία, ενδιαφέρον, ελπίδα, ότι η κατάσταση του θα άλλαζε «βάζοντας» τον Χριστό στην ζωή του.
Β) Ο ΚΥΡΙΟΣ (η χάρις)
* Ο Χριστός δεν βλέπει το «έξωθεν». Ποτέ δεν αποκάλεσε κάποιον αμαρτωλό. Ούτε καν τον ληστή πάνω στον Σταυρό Του. Δεν εστιάζει στην αμαρτία αλλά στην μετάνοια. Δεν απορρίπτει κανένα αλλά εξετάζει το «έσωθεν» του ανθρώπου. Στοχεύει στην αποκατάσταση της ζημιάς που έχει γίνει στην ύπαρξη μας. «Δεν ήλθα να κρίνω τον κόσμο, αλλά για να σώσω τον κόσμο» (Ιω. 12, 47). Δυστυχώς αυτό που δεν κάνει ο Κύριος έχουμε αναλάβει εμείς να το αναπληρώσουμε αναιδώς και καταχρηστικά!
* Ο Κύριος δεν συναντήθηκε απλά και μόνο με τον Ζακχαίο. Αλλά τον προέτρεψε να κάνει έμπρακτη την μετάνοιά του. Δηλαδή να κάνει τα αντίθετα ακριβώς απ’ αυτά που έκανε. Φορολογούσε; Τώρα φορολογήθηκε ο ίδιος! Τον φορολόγησε η σαρκωμένη Αγάπη. Στην αρχή 50% στους φτωχούς, αλλά και σ’ όσους αδίκησε έδωσε τα τετραπλάσια. Όλα λύνονται όταν λυθεί το μεταφυσικό μας πρόβλημα. Γιατί ζούμε, που πηγαίνουμε, τι θα συναντήσουμε...
* Η μετάνοια λοιπόν δεν εξαντλείται σε μια τυπική εξομολόγηση σε μια τακτοποίηση θρησκευτικών καθηκόντων, σε μία κατάθεση των τύψεων μας, ώστε να ξελαφρώσουμε ψυχικά. Είναι ένα αναποδογύρισμα, ένας επαναπροσανατολισμός, μια άρνηση μίσους και κακών. Γι’ αυτό και εκείνο που μετράει στον Χριστό είναι η εμβάθυνση στο νόημα της μετανοίας και όχι επίπλαστες και επιφανειακές ενέργειες. Τέτοιες πράξεις ο Ι. Χρυσόστομος εύστοχα τις χαρακτηρίζει ως «πομφόλυγες» (=φούσκες) που «διερράγησαν».
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ας κρατήσουμε την στάση του Χριστού έναντι της αμαρτίας. Ο κόσμος θα κρίνει και θα κατακρίνει. Εμείς μιμούμενοι τον Κύριο να μισούμε την αμαρτία και όχι τον αμαρτωλό. Διαφορετικά, όσο «καθαροί» και «ενάρετοι» και αν είμαστε, αν δεν έχουμε στην καρδιά μας έλεος και αγάπη για τον πλησίον θα είμαστε κενοί, δυστυχείς, μονάδες μέσα στην απομόνωση μιας «καθαρής» εξωτερικής εμφάνισης.
