(Ματθ. ιδ΄, 14-22)
ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ
«Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, αλλ’ εν παντί ρήματι εκπορευομένω διά στόματος Θεού» (Δευτ. 6, 3)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Σήμερα αγαπητοί μου αδελφοί αποφάσισα να μην σταθώ στο θαύμα του Κυρίου (πολλαπλασιασμός άρτου), αλλά επιθυμώ να αναπτύξω ολίγα για τον «άρτο» εκείνο που τρέφει και στηρίζει τις ψυχές των ανθρώπων... τον Λόγο του Θεού και κατ’ επέκταση να διατυπώσω ορισμένες σκέψεις για το θείο κήρυγμα, τις προϋποθέσεις του δηλαδή, την αξία, το περιεχόμενο, την σπουδαιότητά του, ώστε να καταστεί αυτό τροφή της ψυχής ωφέλιμη και σωτήρια. Ο σημερινός κήρυκας του ευαγγελίου αναρωτείται πολλές φορές με ποιό τρόπο μα πληροφορήσει και να διδάξει τους ακροατές του (ζουν σε μια «κοινωνία ταχύτατης πληροφόρησης», τι λες και παραπληροφόρησης!), ενώ το υλικό των ψυχών στις οποίες απευθύνεται είναι σκληρότερο από το μπετόν και την άσφαλτο που μας περιβάλλει…
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ – Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΟΥ
* Παρομοίωσαν τον Λόγον του Θεού με τον σπόρο και αυτό εκφράζει μια βαθύτερη έννοια. Όπως ο μικρός σπόρος εξωτερικά δείχνει πτωχός και όχι κάτι σπουδαίο, αλλά στις κατάλληλες συνθήκες παράγει ζωή, έτσι και ο Λόγος του Θεού μπορεί να είναι απλός, υστερημένος ενίοτε από ιδιαίτερη τεχνική και περίπλοκες μεθόδους, όμως κρύβει δυνάμεις που εκπλήσσει τόσο τον ιεροκήρυκα όσο και τον ακροατή του.
* Είναι ικανός, να αναγεννήσει τον άνθρωπο «εν Χριστώ». Να τον αναμορφώσει, να τον κατευθύνει, να τον φωτίσει, να του δώσει απαντήσεις σε προσωπικό επίπεδο, να μεταστρέψει την ψυχή του από την αμαρτία στην αρετή, να του χορηγήσει δύναμη στην δύσκολη καθημερινότητα που καλείται να επιβιώσει. Και ας μην μακρηγορώ, καθώς προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα (τον «θησαυρό» των αγαθών) παρέχει μοναδική πληρότητα στην ύπαρξη την ανθρώπινη.
Β) ΛΟΓΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ – ΛΟΓΟΣ ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ
* Και αν τα λεγόμενα των ανθρώπων (λ.χ. πολιτικών, δημαγωγών) έχουν σκοπό να κατευθύνουν την σκέψη των ακροατών προς εξυπηρέτηση συμφερόντων των ολίγων, τάζοντας παράλληλα ψευδές υποσχέσεις καλύτερων συνθηκών ζωής, κοινωνικής αναμόρφωση, ταξικής αναδιοργάνωσης, εύρεσης οικονομικών πόρων, ο Λόγος του Θεού επιθυμεί-στοχεύει να θεραπεύσει την ψυχή, να την απαλλάξει απ’ την δουλεία των παθών και να την καταστήσει πραγματικά ελεύθερη.
* Ο ανθρώπινος λόγος είναι επισφαλής, βασίζεται σε νόμους επίγειους και κανόνες που εμπεριέχουν συχνά την πιθανότητα του λάθους. Ο ευαγγελικός όμως είναι ουράνιος και προέρχεται από την αλήθεια του Θεού. Οι Απόστολοι του Χριστού έγιναν τα στόματά Του (αυτό οφείλει να κάνει ο ιεροκήρυκας). Ωραιότατα ο Ι. Δαμασκηνός θα μας πεί: «Την εμήν άλογον διάνοια Λόγωσον». Γι’ αυτό και ο ιεροκήρυκας εάν δεν έχει πνευματική εμπειρία καλόν είναι να παραθέτει σχετικές (με το θέμα) γνώμες των Πατέρων, αντιλαμβανόμενος ότι δεν εκτελεί μια επιστημονική διάλεξη αλλά παραθέτει και αναλύει υψηλά πνευματικά νοήματα που απαιτούν βιωματική εμπειρία και συνειδητή μετοχή…
Γ) ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
* Στην εποχή μας υπάρχει η νοοτροπία να θέλουμε τον καλό και μορφωμένο ιεροκήρυκα. Αυτόν που θα μας οδηγήσει με τα λόγια του στην δροσιά του ουρανού, υστερούμε όμως στην εφαρμογή και στην τήρηση των ακουόμενων λόγων, οπότε και η πνευματική ικμάδα χάνεται από την έλλειψη βάθους πνευματικής ζωής.
* Σε κάθε τήρηση της εντολής του Θεού μας λέει ο Άγ. Μάξιμος κρύβεται μυστικά ο ίδιος ο Χριστός. «Ο γούν δεξάμενος μίαν εντολήν και ποιήσας αυτήν μυστικώς έχει την Αγίαν Τριάδα». Έτσι ο άνθρωπος μέσω του Λόγου του Θεού προετοιμάζεται για την προσευχή, την θεία κοινωνία και η ενέργεια του Αγ. Πνεύματος ετοιμάζει πρόσφορα έδαφος στην ψυχή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Στα διάφορα ιερατικά συνέδρια συζητείται αν πρέπει και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή εκφωνήσεως του θείου κηρύγματος. Είναι καιρός εκτός από την τυπική λειτουργική διάταξη να κοιτάξουμε επιτέλους «τι δεν πρέπει να λέμε». Το κήρυγμα να οικοδομεί, να θεραπεύει, να δίνει ελπίδα, να δίνει ζωή. Να κινείται στα Ορθόδοξα πλαίσια και την Παράδοση των Πατέρων μας. Να μην χρησιμοποιείται ο άμβωνας για «μάχας και έρεις νομικάς» (Τιτ. 3, 9), και ιδιοτελείς σκοπούς, για εγωπαθείς εκδηλώσεις και αυτοπροβολή. Να γίνεται χρήση του λόγου και όχι κατάχρηση. ΝΑ ΜΗΝ ΚΟΥΡΑΖΕΙ!!!!! (ας κοιτάμε και κανένα ρολόι όταν μιλάμε).