(Εφ. δ΄, 7-13)
ΤΑ ΠΟΙΚΙΛΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ
«ενί δε εκάστω ημών εδόθη η χάρις κατά το μέτρο της δωρεάς του Χριστού».
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Δεν είναι λίγες οι φορές που στεκόμαστε έκθαμβοι μπροστά στις ιδιαίτερες ικανότητες ενός ανθρώπου. Θαυμάζουμε τα χαρίσματά του και συχνά επιθυμούμε να είχαμε κάποιο από αυτά και εμείς. Ο Απόστολος Παύλος ονομάζει τα χαρίσματα «δώρα» της χάριτος του Θεού προς τον άνθρωπο. Υποστηρίζει δε ότι κάθε ένας από μας λαμβάνει κάτι από τον Ουρανό, όπως η πανσοφία Του διακρίνει και οικονομεί.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΕΙΔΗ ΧΑΡΙΣΜΑΤΩΝ
* Θα πρέπει αρχικά να κάνουμε μία διάκριση μεταξύ των χαρισμάτων. Έτσι έχουμε τα φυσικά χαρίσματα, τα οποία δίνονται από τον Θεό στον κάθε άνθρωπο και συνδέονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Ο άνθρωπος ξεχωριστός, ακόμα και αν ανήκει στην ίδια οικογένεια, καλείται να τα αναδείξει με καθημερινή καλλιέργεια και αδιάκοπη εργασία. Πολλά από αυτά συντελούν στον επαγγελματικό του προσανατολισμό συνεισφέροντας μακροπρόθεσμα στην οικονομική του επιφάνεια. Άλλα, γίνονται βασικά προσόντα κοινωνικής και πολιτικής ανέλιξης.
* Ας έρθουμε τώρα στα πνευματικά χαρίσματα, δηλαδή στους καρπούς του Αγ. Πνεύματος. Θυμηθείτε, «Ο καρπός του Πνεύματος...» (Γαλ. 5, 22) χωρίο κατά το οποίο ο Παύλος απαριθμεί εννέα διαφορετικούς: αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια. Εάν κάποιος άνθρωπος κατέχει αυτά (ή κάποιο από αυτά) πόσο σπουδαίος μπορεί να είναι; Επιπλέον, μέσα από τα θεουργά μυστήρια και τον χριστιανικό τρόπο ζωής, ο πιστός εξελίσσεται και ανεβαίνει στη «σφαίρα» του Πνεύματος. Εδώ έχουμε την αγιότητα, τη μετάνοια, τη διάκριση, το φωτισμό, την ιερωσύνη και τόσες άλλες «χαριτωμένες» καταστάσεις, στις οποίες ο άνθρωπος ανυψώνεται μέσα από την ευλογία του Αγ. Πνεύματος. Έτσι τα μέλη της Εκκλησίας δεν ζούν μία παθητική κατάσταση, αλλά «συμπράττουν» με την ενέργεια του Αγ. Πνεύματος φωτιζόμενοι και φωτίζοντας παράλληλα και άλλους.
Β) ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΛΛΟΧΕΥΟΥΝ
* Τι γίνεται αν πιστέψουμε πως η παρουσία τους (των χαρισμάτων) οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα; Όσον αφορά τα φυσικά θα τεθούν (αυτά) σε μία ατομική σχέση με συμφεροντολογικές προεκτάσεις. Είναι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι καυχώμενοι μάταια παραθεωρώντας την ύπαρξη και τη παντοδυναμία του Θεού. Τότε η ευλογία τους γίνεται κατάρα για αυτούς και την ανθρωπότητα, ενώ η χρήση τους αποβλέπει στο συμφέρον και την άνομη υπεροχή μεμονωμένων ανθρώπων έναντι του πλήθους.
* Μία ανάλογη αυτονόμηση μπορεί να συμβεί και στα πνευματικά χαρίσματα. Όταν υπεισέλθει ο παράγοντας της αλαζονείας και υπερηφανείας, από δώρα του Θεού γίνονται αιτίες απωλείας. Αντί να δοξολογείται ο Θεός, θριαμβεύει (μέσα από αυτά) ο Διάβολος. Ενώ δόθηκαν «προς τον καταρτισμόν των αγίων, εις έργο διακονίας εις οικοδομήν του Σώματος του Χριστού» (Εφ. δ΄, 12), εμείς τα διαστρεβλώνουμε στοχεύοντας σε «ίδια οφέλη» μακριά από το κοινό καλό. Πολλά τα παραδείγματα εκκλησιαστικών ανδρών, των οποίων τα χαρίσματά τους έγιναν τελικά αιτίες καταστροφής για τους ίδιους και τους ομόγνωμούς τους.
* Ο άνθρωπος που με ωριμότητα δέχεται τα δώρα του Θεού πρώτα Τον ευχαριστεί για τα δώρα Του και στη συνέχεια ο ίδιος γίνεται «αντίδωρο» για τους αδελφούς του. Τότε ακριβώς λάμπει η κορωνίδα των χαρισμάτων που ονομάζεται ΑΓΑΠΗ. Όσο άσημος και αν είναι κάποιος, όσο φτωχός και αμαθής, αν στολίζεται απ’ αυτή την αρετή έχει μέσα του το «αποτύπωμα» της εικόνας του Θεού: «Ο Θεός αγάπη εστί» (Ιω. Α΄ επιστ. 4, 8).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Πως ο Χριστός μοιράζει λοιπόν τα χαρίσματα; Με σοφία και δικαιοσύνη, με κριτήρια που δεν γίνονται αντιληπτά στην ανθρώπινη λογική. Δεν είναι αμοιβή στην αξία κάθε ανθρώπου ή κάτι που μας οφείλει και πρέπει να το καταβάλει. Ένα δοξαστικό του Όρθρου της Μεγ. Τρίτης περικλείει την ευθύνη της ψυχής που λαμβάνει ένα χάρισμα. Ο υμνωδός το ονομάζει και τάλαντο (από τη σχετική παραβολή του Ευαγγελίου): «Ιδού σοι το τάλαντον, ο Δεσπότης εμπιστεύει ψυχή μου, φόβω δέξαι το χάρισμα, δάνεισαι τω δεδωκότι, διάδος πτωχοίς και κτήσαι φίλον τον Κύριον, ίνα στης εκ δεξιών Αυτού όταν έλθη εν δόξη, και ακούσης μακαρίας φωνής. Είσελθε δούλε εις την χαράν του Κυρίου σου...».
