(Μαρκ. 8, 34 – 9, 1)
ΑΥΤΗ Η ΨΥΧΗ...
«τί δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού...» (Μάρκ. 8, 36).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Με κανένα τρόπο δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαία η ημέρα που η μητέρα μας Εκκλησία επιλέγει να καθιερώσει εορταστικά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Εκτός από την λυτρωτική Αναστάσιμη χαρά, που αυτή πάντοτε κομίζει, έρχεται και η μεσότητα του εντόνου πνευματικού αγώνα που καταδεικνύει ο πιστός Χριστιανός κατά την διάρκεια της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Μία στάση στο ευσκιόφυλλο Δέντρο της Ζωής, ένα μικρό ξαπόσταμα στην πηγή της δύναμης και ενέργειας που πηγάζει από το αιματοβαμμένο Ζωηφόρο Ξύλο. Κοντά σ’ αυτά και τα λόγια του Ευαγ. Μάρκου· «τί δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού...» (Μάρκ. 8, 36), λόγια που δίνουν αξία τόση στην θυσία του Ιησού αλλά και σε αυτήν της θεοδώρητου ψυχής, που κατοικεί μέσα στην ύπαρξη του κάθε ανθρώπου...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Η ΨΥΧΗ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΓΗ
* Ας υποθέσουμε ότι μπορούσαμε (στο βιολογικό χρόνο που θα μας διατεθεί) να κατακτήσουμε τον γήινο κόσμο απ’άκρη σ’άκρη. Τα πλούτη του, τις στεριές και τις θάλασσες, αλήθεια ποιά θα ήταν η ωφέλεια στη ψυχή μας; Τί θέλει, τί χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένη βιώνοντας την πληρότητα; Αν ακόμη και αυτό ήταν κατορθωτό (δηλαδή η κατάκτηση όλου του κόσμου) καμιά ουσιαστική αλλαγή δεν θα συντελούνταν εντός μας. Απλά, ο κόσμος είναι πεπερασμένος, φθαρτός, έχει τέλος και ημερομηνία λήξεως ενώ η ψυχή διαφεύγει απ’όλα αυτά και αφού είναι συνδεδεμένη με τον Αθάνατο παραμένει αθάνατη!
* Μα για να κατανοηθούν όλα αυτά, να αλλάξουν οι προτεραιότητες και οι διεκδικήσεις, οι καθημερινές του ανθρώπου, προϋπόθεση αδιαμφισβήτητη θα παραμένει πάντοτε η αποδοχή των αληθειών του Ευαγγελίου περί της αιωνίου ζωής και της αθανασίας της ψυχής. Τα πράγματα του κόσμου τούτου έχουν μια πρόσκαιρη τέρψη, τα σχήματά του παράγονται, αναπαράγονται, καταργούνται και αίφνης λησμονούνται. Ο άνθρωπος στην αφροσύνη του τα υποδέχεται ως αιώνια. «Εάν κερδήση τον κόσμον όλον» (Μάρκ. 8, 36) γράφει ο Ευαγγελιστής, και εμείς καμαρώνουμε για την κούφια δόξα μιάς στιγμής, για λίγη ποσότητα πλούτου, για ένα μηδαμινό χάρισμα που και αυτά επέτρεψε ο Δημιουργός να συμβούν στην ζωή μας...
* Έτσι απλά προσβλέπουμε να «πλουτίζουμε» στο σώμα μας, ενώ η ψυχή κυριολεκτικά «λιμοκτονεί», αφού τίποτα από αυτά στα οποία αρέσκεται δεν είναι στις επιλογές μας. Ίσως εδώ βρίσκεται και το νόημα της άρσεως του (προσωπικού) Σταυρού για το οποίο κάνει λόγο το Ευαγγέλιο σήμερα. Απαρνούμαστε τον εαυτό μας και τα αμαρτωλά του θελήματα και αναζητούμε «την όντως ζωή» που τρέφει την ψυχή και την εναρμονίζει με τον Δημιουργό της.
Β) Η ΨΥΧΗ ΜΑΣ ΚΑΙ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ
* Σε άλλη διάσταση βρίσκεται η άποψη που έχει ο ουρανός γι’αυτήν. Και τούτο φαίνεται στην επιλογή που κάνει ο πολυεύσπλαχνος Θεός καθώς βλέπει το πλάσμα του να καταστρέφεται, να χάνει τον άρτια δομημένο εσωτερικό κόσμο του. «Κλίνας ουρανούς κατέρχεται» (κανών Χριστουγέννων). Κατεβαίνει για να σώσει τον άνθρωπο, να στηρίξει την ψυχή του, να διδάξει υπόδειγμα σωτηρίας, να θυσιαστεί ο Λόγος λύνοντας την «αλογία» της ψυχής από τα ολέθρια πάθη της αμαρτίας.
* Ναι, ο Χριστός μέτρησε την αξία της ψυχής! Εμείς την μετρήσαμε με μονάδα μετρήσεως την ύλη (και την βγάλαμε άχρηστη), Εκείνος με το Πανάγιο Αίμα Του (και αποκάλυψε την Θεία καταγωγή της) γι’ αυτό και «εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος, και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού» (προς Φιλιππ. 2, 8). Έκανε τέτοια υπέρβαση ο Θεός, ας κάνουμε και εμείς μικρά βήματα, ταπεινή προσπάθεια και θα δούμε να νοηματοδοτείται η ζωή μας, να αποκτά χρησιμότητα ο χρόνος και οι ενέργειές μας αφού θα εξυφαίνονται όλα μέσα μας «εν Θεώ». Ο Αββάς Ισαάκ γράφει σχετικά σε ένα σύγγραμμά του πως μία μικρή προσπάθεια καθημερινά φέρνει πολύ πνευματικό καρπό, ενώ διαφορετικά η ραθυμία νεκρώνει και φέρνει τον πνευματικό θάνατο στην ύπαρξή μας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ένας φωτισμένος και παλαιός Επίσκοπος συνήθιζε συχνά στις συζητήσεις του να αναφέρει τούτο: «Ο άνθρωπος είναι το υποκείμενο και τα γύρω του τα αντικείμενα». Δηλαδή ο άνθρωπος είναι πρόσωπο, έχει πρόσωπο, ενώ όλα αυτά που τον περιβάλλουν είναι αποτελέσματα των πράξεών του ή μέσα χρήσιμα για την βιολογική του πορεία σ’αυτόν τον κόσμο. Κινδυνεύει αν αυτή την ισορροπία την ανατρέψει, αν αυτή την ιεραρχία την καταστρατηγήσει, καθώς πολλοί συνάνθρωποι μας αλλά και εμείς οι ίδιοι επιλέξαμε τραγικά «τη κτίσει παρά τον Κτίσαντα», την ύλη παρά την πρόοδο του πνεύματος…
