(Ιω. 17, 1 - 13)
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΠΑΘΟΣ.
«επήρε τους οφθαλμούς αυτού είς τον ουρανόν και είπε∙
πάτερ, ελήλυθεν η ώρα...» (Ιω. 17, 1).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η έκτη κατά σειρά Κυριακή από το Πάσχα είναι αφιερωμένη στους 318 Θεοφόρους Πατέρες, οι οποίοι έλαβαν μέρος στην Α΄ Οικ. Σύνοδο που συνήλθε στην Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ. Χ.. Η Εκκλησία μας εύστοχα στο ευαγγελικό ανάγνωσμα επιλέγει την αναφορά στην Αρχιερατική Προσευχή του Κυρίου προς τον Θεό Πατέρα (ένα τμήμα) το βράδυ εκείνο του Μυστικού Δείπνου. Δεν είναι μόνο η συγκινησιακή φόρτιση της στιγμής, αλλά και η κατάθεση αληθειών δογματικών που κάνει μέσα σε αυτήν ο Ιησούς. Ας δούμε επιλεκτικά (λίγος ο χρόνος) κάποια στοιχεία...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) «ΔΟΞΑΣΟΝ ΤΟΝ ΥΙΟΝ, ΙΝΑ ΚΑΙ Ο ΥΙΟΣ ΣΟΥ ΔΟΞΑΣΗ ΣΕ»
* Η δόξα του Χριστού είναι η Σταυρική θυσία Του και η τριήμερος Ανάστασή Του. Φαίνεται λίγο παράδοξο στα δικά μας ανθρώπινα μάτια πως μπορεί να θεωρηθεί «δόξα» ο ατιμωτικός θάνατος, τα ραπίσματα, οι αρές και τα αναθέματα προς το Πρόσωπο του Ιησού. Ας σκεφτούμε όμως ότι χωρίς Σταυρό δεν υπάρχει η ένδοξος Ανάσταση. «Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω» (Αναστάσιμος ύμνος). Έτσι ο Ιησούς προχωρώντας την μαρτυρική οδό του Πάθους Του, εκφράζει την εμπιστοσύνη στον Πατέρα, τον Οποίο δόξασε και ο Ίδιος πάνω στη γη και τώρα δοξάζεται από Αυτόν καθώς εκπληρώνει τον σκοπό για τον οποίο σαρκώθηκε: την σωτηρία του ανθρώπου.
* Οι μαθητές Του δεν κατανόησαν αυτήν τη δόξα του Σταυρού. Ατελείς πριν το Πάθος ορέχτηκαν κοσμικά αξιώματα κατά την επικράτηση του Ιησού: «δος ημίν ίνα είς εκ δεξιών σου και είς εξ ευωνύμων σου καθίσωμεν εν τη δόξη σου» (Μάρκ. 10, 37), αλλά ο θρόνος του Χριστού ήταν αιματοπότιστος, ο Βασιλιάς εγκαταλειμμένος και γυμνός, η όψη «κατάστικτη τοις μώλωψι»... Παρ’όλα αυτά ο Παθών μιλάει για «δόξα», αφού τα πάντα υπομένει για να γλιτώσει το πλάσμα Του από την κυριαρχία του διαβόλου και της αμαρτίας.
Β) «ΑΥΤΗ ΕΣΤΙΝ Η ΑΙΩΝΙΟΣ ΖΩΗ, ΙΝΑ ΓΙΝΩΣΚΩΣΙ ΣΕ ΤΟΝ ΜΟΝΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟΝ ΘΕΟΝ»
* Πολλές φορές απορούμε, υποθέτουμε, φανταζόμαστε πως θα είναι η αιώνιος ζωή. Η αιώνιος ζωή, όπως αποκαλύπτεται μέσα από την προσευχή του Χριστού, είναι η «γνώση» του Θεού. Η συμμετοχή μας στα Άγια Μυστήρια αποκαλύπτει αυτή την αθέατη πλευρά και ο φωτισμός του νοός παρέχει τις πνευματικές προϋποθέσεις στον άνθρωπο να αναζητήσει την «εικόνα» της αιωνιότητος, να επιχειρήσει δηλαδή να γνωρίσει (όσο είναι εφικτό στον άνθρωπο) τον Θεόν. Ο Χριστός αποκαλύπτει εδώ στην γη τον Πατέρα∙ «εφανέρωσά σου το όνομα τοις ανθρώποις» (Ιω. 17, 6) και αλλού «εγνώρισα αυτοίς το όνομά σου και γνωρίσω» (Ιω. 17, 26).
* Αλήθεια ποιό είναι το όνομα του Θεού; Θα μπορούσαμε εδώ να υπεισέλθουμε σε θεολογικούς όρους και δογματικές αλήθειες, πλην δεν γνωρίζω ότι θα τύχω επιθυμητού αποτελέσματος (να γίνω απ’όλους κατανοητός). Ας επιλέξω αυτό που συνοπτικά διετράνωσαν οι Πατέρες της Α΄ Οικ. Συνόδου που εορτάζουν. Γράφει ο υμνωδός στο δοξαστικό των αίνων της ημέρας∙ «Πατρός και Υιού και Πνεύματος Αγίου, μίαν ουσίαν εδογμάτισαν και φύσιν»∙ Να πως σχετίζεται Ευαγγελικό ανάγνωσμα, υπόθεση εορτής, πρόσωπα των Πατέρων. Υπήρξαν ομολογητές πίστεως, αγωνιστές, φύλακες ακραιφνείς των Ορθοδόξων παραδόσεων και Θεολογικών δογμάτων. Τριαδικό λοιπόν δόγμα, Τριαδικός Θεός.
Γ) «ΠΑΤΕΡ ΑΓΙΕ, ΤΗΡΗΣΟΝ ΑΥΤΟΥΣ ΕΝ ΤΩ ΟΝΟΜΑΤΙ ΣΟΥ»
* Η φράση αυτή, πέρα φυσικά από τους μαθητές Του, απευθύνεται διαχρονικά και σε όλους τους ανθρώπους. Επιθυμεί ο Υιός να αναλάβει ο Πατέρας την προστασία και σκέπη των ανθρώπων, που έργω και λόγω θα ακολουθήσουν τη διδασκαλία Του και θα γίνουν το «αλάτι της γης», που θα δίνει ουσία στην άγευστη ζωή του κόσμου. Η αμαρτία χωρίζει, η αίρεση χωρίζει, το συμφέρον και ο εγωισμός απομακρύνουν τις ανθρώπινες καρδιές. Αυτό είναι το πνεύμα του κόσμου. Διαχωρισμός, το αντίθετο της ενότητος την οποία ζητάει για μας ο Ιησούς πριν την σωματική Του αναχώρηση από την γη.
* Οχλοβοή σηκώνει το κακό στον κόσμο μας, προκλήσεις, προτροπές να συνθηκολογήσει ο άνθρωπος με το πνεύμα της ανομίας και της αμαρτίας. Οι αξίες καθημερινά εκπίπτουν από το πνευματικό τους ύψος, ακόμα και πιστοί άνθρωποι κινδυνεύουν να αλλοτριωθούν από τις επιταγές της εποχής. Ξεθεμελιώνονται ευσεβείς παραδόσεις της κοινωνίας μας, καταργούνται ηθικές αρχές «εν ονόματι» της προόδου και του εκσυγχρονισμού και χωρίζονται οι άνθρωποι και οι καρδιές τους... «την ενότητα της πίστεως και την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, εαυτούς και αλλήλους» επιμένει η Εκκλησία διά του θυσιαζόμενου Αρνίου!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αν λοιπόν σας δοθεί η ευκαιρία, ή έχετε πόθο πνευματικό να μελετήσετε τα έργα των Αγ. Πατέρων, θα δείτε πως με το φωτισμό του Αγ. Πνεύματος αυτές τις θέσεις και ακόμα περισσότερες αναπτύσσουν, αναλύουν και υπομνηματίζουν με ενάργεια και πληρότητα. Επιπλέον αναδείχθηκαν πνευματικοί θεματοφύλακες όχι μόνο της εποχής τους, αλλά και διαχρονικά (εμείς όλοι) ανατρέχουμε να τους συμβουλευτούμε και να προσευχηθούμε σε αυτούς να επικρατεί η πίστη μας στην ορθόδοξη διάστασή της.
