ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΓΕΝΝΑ ΤΗΝ ΖΩΗ
«και βαστάζων τον σταυρόν αυτού εξήλθεν εις τον λεγόμενον Κρανίου τόπον» (Ιω. 19, 17)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Όλο το πλήρωμα της εκκλησίας καταγαύζεται από την λάμψη του φωτοφόρου Σταυρού του Κυρίου μας. Το σκοτάδι της αμαρτίας εξοβελίζεται, το φως της αρετής λούζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που μετέχει της αγιαστικής Του χάριτος. Λουλούδια και μύρα συνοδευόμενα από στεναγμούς χαράς και ελπίδας κοσμούν το ‘ξύλο της ζωής’ που γιάτρεψε την παρακοή του Αδάμ στον Παράδεισο. Και ο πιστός, πλήρης χάριτος και ευγνωμοσύνης αναφωνεί μετά του υμνωδού: «Σταυρός η ωραιότης της εκκλησίας...» (εξαποστειλάριον εορτής). Και αν η εορτή προκαλεί την ευφροσύνη στα πλήθη των πιστών, το επιλεγμένο ευαγγελικό ανάγνωσμα υπενθυμίζει τον σταυρικό θάνατο του Χριστού «εις τον Κρανίου τόπον», δίνοντας στην αναστάσιμη ημέρα ένα τόνο θλίψης από τα γεγονότα της Μ. Παρασκευής...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΟΔΥΝΗ
* Γνωρίζουμε ότι ο σταυρικός θάνατος είναι ένα οδυνηρό μαρτύριο. Θα μπορούσαμε να το κατανοήσουμε καλύτερα όταν σταθούμε για λίγο σε όσα προηγήθηκαν της σταυρώσεως. Ο σωματικός πόνος του Ιησού ξεκινά με την ‘φραγγέλωση’ (=μαστίγωμα) μέσα στο δεσμωτήριο. Το γυμνό Του Σώμα έγινε μία πληγή, «ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος· αλλά το είδος αυτού άτιμον εκλείπον παρά πάντας τους υιούς των ανθρώπων» (Ησ. 53, 2-3) ομολογεί με έκπληξη ο προφήτης, διασχίζοντας ‘εν Αγίω Πνεύματι’ τους αιώνας.
* Ο Ιησούς ‘επέζησε’ του φραγγελώματος, αφού πολλοί κατάδικοι πέθαιναν κατά την εκτέλεση της ποινής. Έτσι πέρασε στο επόμενο στάδιο. Σουβλερά αγκάθια τρύπησαν την Αγία Κεφαλή Του προσθέτοντας ακόμα περισσότερο πόνο. «Έθηκας επί την κεφαλήν αυτού στέφανον εκ λίθου τιμίου, ζωήν ητήσατό σε, και έδωκας αυτώ μακρότητα ημερών εις αιώνα αιώνος» (ψαλμ. 20, 4 – 5). Έτσι ακριβώς προσέλαβε και αυτή την δοκιμασία ο Κύριος, όπως συμβολικά προλέγει ο ψαλμωδός... Στέμμα το ακάνθινο στεφάνι Του, με πολυτελείς λίθους... και Αυτός να μοιράζει την ζωή αιωνίως στους ανθρώπους.
* Και τέλος ο Σταυρικός θάνατος. Ξαπλωμένος ο Χριστός πάνω στον Σταυρό καρφώνεται για να μην ‘αποδράσει’ (!) από το εκούσιο μαρτύριό Του. Το κορύφωμα του σωματικού πόνου έρχεται κατά την ώρα που υψώνεται ‘από γης’ με το Σώμα Του να κρέμεται από τέσσερα καρφιά. Ο Κύριός μας θέαμα ‘αγγέλοις και ανθρώποις’ (Α΄ Κορ. 4, 9), θέαμα με διαφορετικά μηνύματα και διαφορετικούς αποδέκτες.
Β) ΤΟ ΨΥΧΙΚΟ ΑΛΓΟΣ
* Είναι το κομμάτι εκείνο που δεν το καλοεξετάζουμε. Μας συνεπαίρνουν τα ορώμενα και η επιφάνεια και δεν ‘τολμούμε’ ίσως να ερευνήσουμε τον δριμύτατο ψυχικό πόνο. Και όμως ο ψυχικός πόνος υπερβαίνει κατά πολύ τον σωματικό. Ένας μαθητής Του γίνεται προδότης και με την ωραιότερη πράξη (το φιλί) δίδει το σύνθημα της προδοσίας. Ένας μαθητής Του... δεν Τον κατάλαβε ποτέ! Ο ενθουσιώδης Πέτρος τον αρνείται λέγοντας «ότι ουκ οίδα τον άνθρωπο» (Ματθ. 26, 72).
* Αλλά και ο υπόλοιπος εσμός των μαθητών τον εγκαταλείπουν και σκορπίζουν τρομαγμένοι θέλοντας να ξεφύγουν από την οργή των Θεοκτόνων Ιουδαίων. Μόνος πάνω στο Σταυρό διψώντας την σωτηρία αντικρύζει μιά ηλιαχτίδα συμπόνοιας και συμπαράστασης. Η Μάννα και ο Ηγαπημένος! Η Παναγία και ο Ιωάννης με τα μάτια του λέγουν ‘Είμαστε κοντά Σου, είμαστε δίπλα Σου’! Εσύ που μπορούσες να έχεις όλες τις λεγεώνες των αγγέλων του Θεού να σε ενισχύουν...
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο Θάνατος του Ιησού υπήρξε εκούσιος. Έγινε «υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2, 8). Η ύψωσή Του στον σταυρό δεν ήταν ένα ανώδυνο παιχνιδάκι καθώς περιέκλειε ένα οδυνηρότατο ψυχοσωματικό μαρτύριο. Ο Ιησούς αγκάλιασε αυτόν τον λυτρωτικό πόνο με όλη Του την ύπαρξη προσφέροντας ζωή από τον θανατό Του. Νίκη του Θανάτου = νίκη της αμαρτίας. Η κίνησή Του να αρνηθεί το «μεμιγμένο όξος» (=φάρμακο καταπραϋντικό των πόνων όπως αρκετοί υποστηρίζουν) θα πρέπει να ερμηνευθεί και να κατανοηθεί με την επιθυμία του Χριστού να λυτρώσει τον άνθρωπο. Το σημερινό ευαγγέλιο μας δίνει την ευκαιρία να στοχασθούμε ‘παραγωγικά’ εκτιμώντας την θυσία του Ναζωραίου...
