ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα
«Όσο υψηλότερα ανεβαίνεις»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Όσο πιο ψηλά επιχειρείς ν’ ανέβεις, τόσο λένε οι επιστήμονες ότι η βαρύτητα μειώνεται. Τόσο λιγότερο αισθάνεσαι την έλξη της γης να σε «δεσμεύει», ενώ συγχρόνως ένας αέρας απελευθέρωσης, από το γήινο περίβλημα, «φυσά» στην ύπαρξή σου. Συγχρόνως αισθάνεσαι πιο «κοντά» σου τον ουρανό. Αυτό το γαλάζιο και ασαφές, αυτό το απέραντο και αδιόρατο γίνεται αληθινό και υπαρκτό. Όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις ο αέρας καθαρίζει, η ακοή εκλεπτύνεται και οι αισθήσεις αποκτούν άλλο δυναμισμό. Γιατί λοιπόν ξεκινήσαμε σήμερα έτσι τον λόγο μας; «Όρος του Θεού, όρος πίον, όρος τετυρωμένον» (ψαλμ. Ξζ΄, 15), λέγουν οι ψαλμοί αλλά και για όρος μιλούν οι δικοί μας σήμερα, η δική μας ακολουθία μας μεταφέρει την ευωδία του Άθωνος και την αρετή των Αγιορειτών Πατέρων...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) «ΕΝ ΤΟΙΣ ΟΡΕΣΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ»
* Είναι ενδιαφέρον πως στην παράδοση της εκκλησίας μας υπάρχουν αναφορές αγιογραφικές σε όρη στα οποία και συνέβησαν αποκαλυπτικά γεγονότα. Ας θυμηθούμε λοιπόν το όρος Σινά στο οποίο ο Μωυσής λαμβάνει τις δέκα εντολές και συνομιλεί με τον Θεό, ακούει την φωνή Του και μεταφέρει αυτό τον νόμο στον λαό. Στο Καρμήλιο όρος ο Προφήτης Ηλίας προσεύχεται, εισακούεται η προσευχή του, λαμβάνει την απάντηση του Θεού και αισθάνεται την Παρουσία Του. Στο όρος των Ελαιών, πραγματοποιείται η Ανάληψη του Κυρίου ο Οποίος έχοντας ολοκληρώσει την επί γης διακονία Του, προσάγει την τεθεωμένη πλέον ανθρώπινη φύση και την οδηγεί προς τον Θεό – Πατέρα Του. Τέλος στο Θαβώρ, ο Κύριος φανερώνει την θεϊκή Του δόξα (όσο μπορούσαν να δουν τα χοϊκά μάτια των μαθητών) και εκπέμπει το θείο Φως Του, διαβεβαιώνοντας πως η ανθρώπινη φύση, με διαρκή αγώνα, δύναται να λάμψει με το Φως της χάριτος Του και εδώ και στην αιωνιότητα…
*Το όρος λοιπόν είναι ένα όρος θείων εντολών (με την πνευματική του έννοια), το οποίο καλούμεθα όλοι να ανεβούμε. Μέσα από τις δύσκολες πρακτικές του βίου, από καταστάσεις οι οποίες μας προτρέπουν να ζούμε σε μία περιοχή πεδιάδος και τελματότητος· εκεί έρχεται ο Χριστός και μας προτρέπει σε μία διαρκή ανάβαση μέσα από τη διδασκαλία Του. Να ανεβούμε και να ξεχωρίσουμε, όχι με κριτήρια αυτού του κόσμου, φθειρόμενα και ψευδή, επίπλαστα και εύθραυστα αλλά με υπομονή και ακεραιότητα χαρακτήρος. Η ανάβαση λοιπόν είναι πάντα δύσκολη και ιδίως όταν κουβαλάς μαζί σου περιττά πράγματα...
Β) «ΤΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ»
* Το Άγιον Όρος είναι ο «κατεξοχήν τόπος», της Ορθοδοξίας, όπου χίλια και πλέον χρόνια βιώνεται ο μοναχισμός και η θεία ανάβαση. Μπορεί το πέρασμα των αιώνων να αφήνει το «κοσμικό αποτύπωμά του» πάνω του, μπορεί ο σημερινός «πολιτισμός» να προβαίνει σε «επιζήμιες αλλοιώσεις του», όμως το Όρος διατηρεί με μυστικό και ανεξήγητο τρόπο τις θείες ευλογίες και ουράνιες δωρεές του.
* Είναι μήπως τα κατορθώματα τόσων χιλιάδων αγίων που πέρασαν και ασκήθηκαν εκεί φορώντας το αγιασμένο ράσο; Είναι μήπως οι υπέρ φύσιν αγώνες, όπως τους διασώζουν περιγραφικά τα τροπάρια που ακούσαμε σήμερα; Είναι μήπως η ολοζώντανη παρουσία της Κυρίας Θεοτόκου, της «ιδιοκτήτριας» του περιβολιού; Τι απ’ όλα αυτά επιδρά (η και όλα) στην ψυχοσύνθεση του προσκυνητή ώστε να φεύγει από αυτό γεμάτος Αγιοπνευματικές δωρεές, γεμάτος ελπίδα και δύναμη; Ότι και να είναι… μόνο όποιος ενώσει τα βήματά του μ’ αυτά των χιλιάδων κατ’ έτος προσκυνητών θα μπορέσει να καταλάβει τι σημαίνει Άγιον Όρος!
* Ιδιαίτερα απέναντι στο σήμερα μοιάζει με βράχο που τα κύματα των πολιτικών αναταραχών, πολιτικών επιρροών, αλόγιστης χρήσης τεχνολογίας, ενδομοναχικών διενέξεων, πάσης φύσης εχθρών, το μόνο που καταφέρνουν είναι να τον σκεπάζουν ή να γλείφουν την εξωτερική του επιφάνεια αφήνοντας το περιεχόμενο ανέπαφο. Ο μοναχός είναι «εκτός του κόσμου» αλλά και «εντός του κόσμου». «Εκτός», προσπαθώντας να αποφύγει καθετί εφάμαρτο που προβάλλει και εντός, προσπαθώντας να προσευχηθεί για κάθε πρόβλημα που έχει και τον απασχολεί. Ιδιαιτέρως σε μία τέτοια συγκυρία στην οποία βρισκόμαστε έχουμε ανάγκη την ευχή και προσευχή των Αγιορειτών Πατέρων.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το Όρος εκφράζει την «καθολικότητα» και την «οικουμενικότητα» της Ορθοδοξίας. Ανάμεσα στα μοναστήρια του έχει ένα ρώσικο, ένα σέρβικο και ένα βουλγάρικο. Φιλοξενεί μοναχούς ακόμα και από Αφρική ή Αμερική. Έχει στείλει μοναχούς να κάνουν σ’ αυτά τα μέρη ιεραποστολή. Στα γεωγραφικά του πλαίσια ομιλείται και προφέρεται η προσευχή και η λατρεία σε πλείστες γλώσσες, γεγονός που αποδεικνύει περίτρανα ότι ο λόγος του Θεού δεν περιορίζεται, δεν περισφίγγεται από σύνορα, δεν ασφυκτιά από πολιτισμικές εκφράσεις, αλλά αποπνέει την καθολικότητα του κηρύγματος του Ιησού. Τι είναι αλήθεια το Όρος; Είναι νομίζω το κοντινότερο σημείο του Ουρανού. Αν ήθελα να τον ακουμπήσω και να τον φτάσω εκεί θα πήγαινα...
