Ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ μας αποκαλύπτει:
‘’ Όταν το Πνεύμα του Θεού κατέρχεται σ’ έναν άνθρωπο και τον επισκιάζει με την πληρότητα της έκχυσης του.
Τότε η ψυχή του ξεχειλίζει από μία χαρά απερίγραπτη γιατί το Πνεύμα χαροποιεί ότι αγγίζει.
Η Βασιλεία του Θεού είναι ειρήνη και χαρά εν Αγίω Πνεύματι.
Απόκτησε εσωτερική ειρήνη και χιλιάδες γύρω σου θα βρουν την σωτηρία τους.
Ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος, ο μύστης της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος μας μεταφέρει ποιητικά - και πως αλλιώς – το βίωμα του.
Είναι αόρατο και κανένα χέρι δεν μπορεί να το πιάσει.
Αψηλάφητο και όμως παντού.
Τι είναι αυτό; Ω θαύμα ! ! Τι δεν είναι. Γιατί δεν έχει όνομα.
Μέσα στην τρέλα μου προσπάθησα να το αρπάξω.
Κι’ έκλεισα το χέρι μου, νομίζοντας ότι το κρατώ σφιχτά.
Αλλά ξέφυγε και δεν μπορούσα
να το κρατήσω στα δάχτυλα μου.
Γεμάτος λύπη, ξέσφιξα την παλάμη μου
και το είδα άλλη μια φορά μέσα στο χέρι μου.
Ώ άφατο θαύμα ! Ώ παράξενο μυστήριο !
Γιατί μάταια ταλαιπωρούμαστε; Γιατί όλοι πλανιόμαστε ; ;
Όταν ο Παράκλητος κατέρχεται στους πρώτους χριστιανούς την ημέρα της Πεντηκοστής είναι γλώσσες φωτιάς.
Η φωτιά είναι άπιαστη, είναι ζωντανή, ελεύθερη, αεικίνητη, κανείς δεν μπορεί να την μετρήσει η να την ζυγίσει.
Δεν μπορούμε να την κλείσουμε και να την κρατήσουμε στα χέρια μας αλλά νιώθουμε την ζέστη από τις φλόγες.
Έτσι και με τον Παράκλητο, έχουμε συνείδηση της παρουσίας του, γευόμαστε την χάρη του, ξέρουμε την δύναμή του, δεχόμαστε την φώτιση του, όμως δεν μπορούμε να απεικονίσουμε το πρόσωπό του.
Το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος ενσαρκώθηκε, έζησε σαν άνθρωπος, σαν εμάς πάνω στη γη.
Οι Ευαγγελιστές μας κατέθεσαν τα λόγια και τις πράξεις του. Στην Εκκλησία το πρόσωπο του μας κοιτάζει από τις άγιες εικόνες.
Δεν μας είναι καθόλου δύσκολο να φέρουμε την εικόνα του στις καρδιές μας, να τον κοιτάξουμε στα μάτια ζητώντας την αγάπη του.
Το Πνεύμα όμως δεν ενσαρκώθηκε, το Άγιο Πρόσωπο του δεν μας φανερώθηκε.
Δεν μας αποκαλύφθηκε με ανθρώπινη μορφή.
Στην περίπτωση του δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος ο όρος ‘’ γεννά ‘’ η ‘’ γεννάται ‘’που τον χρησιμοποιεί η Εκκλησία για να δείξει την αιώνια προέλευση του από τον Πατέρα, είναι πιο οικείος για εμάς παρ’ όλο η έννοια δεν μας ερμηνεύεται κυριολεκτικά.
Ο όρος όμως που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την αιώνια σχέση του Πνεύματος προς τον Πατέρα ‘’ εκπόρευση ‘’ είναι εντελώς άγνωστη χωρίς σαφή και συγκεκριμένη ερμηνεία.
Είναι ένα μυστήριο, ένα ιερογλυφικό που δεν μας έχει αποκαλυφθεί τελείως.
Διότι η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος δεν μπορεί να οριστεί και να περιγραφεί με κτιστά λόγια και γράμματα, μπορεί όμως να βιωθεί ως εμπειρία αρκεί να το θελήσει ο άνθρωπος.
Είναι εκπορευτό εξ’ αγεννήτου φάους (φωτός).
Η Εκκλησία βέβαια διδάσκει σταθερά για το Άγιο Πνεύμα δύο ζωτικές και σωτηριώδεις αλήθειες.
ΠΡΩΤΟΝ: το Άγιο Πνεύμα είναι ΠΡΟΣΩΠΟ δεν είναι ενέργεια όπως ο άνεμος η ο ηλεκτρισμός.
Μια αναίσθητη δύναμη, αλλά ένα από τα τρία Άγια και αιώνια πρόσωπα της Τριάδος.
¨Έτσι παρ’ όλη την φαινομενική αδυναμία να το καταλάβουμε μπορούμε και ΠΡΕΠΕΙ να έχουμε μια προσωπική ‘’ Εγώ – Εσύ ‘’ σχέση μαζί του. Όπως με το οιανδήποτε πρόσωπο που αγαπάμε και μας αγαπά.
Ο Άγιος Πέτρος συμβουλεύει ‘’ μη λυπείτε το Πνεύμα ‘’- ΠΡΟΣΩΠΟ.
ΔΕΥΤΕΡΟ : Το Άγιο Πνεύμα σαν τρίτο μέλος της Αγίας Τριάδος είναι Ισότιμο, Συναΐδιο και Ομοούσιο με τα άλλα δύο.
Δεν εξαρτάτε από αυτά η είναι κάποιος ενδιάμεσος που χρησιμοποιούν.
Η αίρεση του filioque των Λατίνων δηλαδή η διπλή εκπόρευση του Πνεύματος οδηγεί τους ανθρώπους να αποπροσωποιήσουν και να υποβιβάσουν το Άγιο Πνεύμα.
Έλεγε ο Άγιος Φώτιος ‘’ δεν μπορούσε ο Πατήρ μόνος του να εκπορεύσει το Πνεύμα και έπρεπε να βοηθήσει και ο Υιός; ‘’.
Η Εκκλησία έδωσε μάχες και μάτωσε με τους κατά καιρούς Πνευματομάχους και σήμερα ψάλει.
Το Πνεύμα το Άγιον ην μεν αεί και έστι και έστε,
ούτε αρξάμενον, ούτε παυσόμενον,
αλλ΄ αεί Πατρί και Υιώ συντεταγμένον
και συναριθμούμενον.
ζωή και ζωοποιούν, φως και φωτός χορηγόν,
αυτάγαθον και πηγή αγαθότητος.
δι΄ ου Πατήρ γνωρίζεται,
και Υιός δοξάζεται, και παρά πάντων γιγνώσκεται.
Μία δύναμης, μία σύναξης
μία προσκύνησης της Αγίας Τριάδος.
Το Άγιο Πνεύμα ήτανε πάντα και είναι και θα είναι, δεν έχει αρχή υπάρξεως ούτε πρόκειται να παύσει να υπάρχει.
Πάντα είναι στην ίδια στοίχιση και αρίθμηση με τον Πατέρα και τον Υιό. Είναι η Ζωή και αυτό που δίνει ζωή, είναι φως και φωτίζει τα πάντα.
Από μόνο του είναι το αγαθό και ταυτόχρονα είναι πηγή κάθε αγαθού.
Με αυτό γνωρίζουμε τον Πατέρα, με αυτό δοξάζεται ο Υιός και με αυτόν τον τρόπο από όλους αναγνωρίζεται η μία δύναμη, η μία κατηγορία, η μία προσκύνησης της Αγίας Τριάδος.
Είναι τα ‘’ δύο χέρια ‘’ του Πατέρα με τα οποία οικονομείται η σωτηρία και η υιοθεσία μας.
Συχνά δίνουμε μία προτεραιότητα στην μεταξύ τους αμοιβαία σχέση στον Υιό.
Ο Χριστός λέμε έρχεται πρώτος και έπειτα μετά την Ανάληψη του στον ουρανό στέλνει το Πνεύμα την Πεντηκοστή.
Στην πραγματικότητα όμως ο Χριστός μας στέλνει το Πνεύμα αλλά ταυτόχρονα είναι το Πνεύμα που στέλνει τον Χριστό πρώτα.
Στον Ευαγγελισμό το Άγιο Πνεύμα κατέρχεται στην Παρθένο Μαρία, αυτή συλλαμβάνει τον Χριστό.
Σύμφωνα με το Σύμβολο της Πίστεως, ο Ιησούς Χριστός ‘’εσαρκώθει εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου ‘’
Το Πνεύμα λοιπόν στέλνει τον Χριστό στον κόσμο.
Στη Βάπτιση Όταν ο Ιησούς βγαίνει από τα νερά του Ιορδάνη το Πνεύμα κατέρχεται σ’ αυτόν με την μορφή περιστεράς.
Έτσι το Πνεύμα αναπαύεται στον Χριστό και τον στέλνει στην αποστολή του στην Ιουδαία.
Αμέσως μετά την Βάπτιση όπως λέει ο Μάρκος το Πνεύμα οδηγεί τον Χριστό στην έρημο για να περάσει την δοκιμασία των σαράντα ημερών πρίν αρχίσει να κηρύττει.
Ο Χριστός μετά το σαρανταήμερο ‘’ υπέστρεφε με την δύναμη του Πνεύματος (Λουκ 4,14).
Στα πρώτα πρώτα λόγια του κηρύγματος του άμεσα δείχνει το γεγονός ότι τον στέλνει το Πνεύμα.
Διαβάζει το κομμάτι από τον Ησαία (61.1) για τον εαυτό του. ‘’ Πνεύμα Κυρίου επ’ εμέ ου ένεκεν έχρισε με ευαγγελίζασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με ‘’.
Ακόμη η ονομασία του ‘’ Χριστός ‘’ η ‘’ Μεσσίας ‘’ αποδεικνύει ότι είναι ο κεχρισμένος από το Πνεύμα.
Στη Μεταμόρφωση Για μια ακόμη φορά το Πνεύμα κατέρχεται στο Χριστό σαν ένα σύννεφο φωτός.
Όπως έστειλε τον Χριστό στην έρημο και στο δημόσιο κήρυγμα τώρα τον στέλνει στην ‘’έξοδο ‘’ του, στον σταυρικό θάνατο-θυσία στα Ιεροσόλυμα.
Στην Πεντηκοστή τα πράγματα αντιστρέφονται, έως τα τώρα το Πνεύμα στέλνει τον Χριστό .
Τώρα ο Αναστημένος Χριστός στέλνει το Πνεύμα.
‘’ Ο Λόγος έλαβε σάρκα ώστε να δεχθούμε εμείς το Πνεύμα ‘’ είναι τα λόγια του Αγίου Αθανασίου και η Πεντηκοστή αποτελεί τον σκοπό και την συμπλήρωση της ενσάρκωσης.
Μέχρι την Ανάληψη είχαμε την οικονομία του Λόγου μετά την Πεντηκοστή έχουμε την οικονομία του Αγίου Πνεύματος για την σωτηρία μας.
Με την Πεντηκοστή έχουμε την συνέχιση της ενσάρκωσης του Χριστού μέσα στη ζωή της Εκκλησίας.
Αυτό ακριβώς κάνει το Πνεύμα στην κορυφαία στιγμή της Ευχαριστίας στην ‘’ επίκληση ‘’ του Αγίου Πνεύματος.
Τα λόγια μας απευθύνονται στον Πατέρα, ο Ιερέας διαβάζει τα λόγια του Αγίου Χρυσοστόμου :
Έτι προσφέρομέν σοι την λογική ταύτην
και αναίμακτον λατρείαν, και παρακαλούμεν σε,
και δεόμεθα και ικετεύομεν κατάπεμψον
το Πνεύμα σου το Άγιον εφ’ ημάς
και επί τα προκείμενα δώρα ταύτα.
Και ποίησον τον μεν Άρτον τούτον,
τίμιον Σώμα του Χριστού σου,
το δε εν τω Ποτηρίω τούτω
τίμιον Αίμα του Χριστού σου
μεταβαλών τω Πνεύματι σου τω Αγίω.
Ο Πατέρας στέλνει τον Παράκλητο για να κυρώσει την παρουσία του Υιού στα καθαγιασμένα δώρα.
Ο Χριστός μας βεβαίωσε ‘’ όπου είναι δύο η τρεις μαζεμένοι στο όνομα μου εκεί ανάμεσα τους είμαι και εγώ ‘’
Ακόμη μας είπε ‘’ θα είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες και πάντοτε ‘’.
Ο Χριστός είναι πάντα μαζί μας μέσω του Αγίου Πνεύματος, εξ αιτίας του Παρακλήτου στην καρδιά μας που μας γνωρίζει τον Χριστό και τον γεννά στις καρδιές μας.
Δεν γνωρίζουμε τον Χριστό απλά από πέμπτο η έκτο χέρι σαν μια μακρινή παρουσία από τα παλιά για την οποία έχουμε αποδεδειγμένες πληροφορίες από γραπτές μαρτυρίες.
Τον γνωρίζουμε προσωπικά και άμεσα, εδώ και τώρα, στο παρόν, είναι ο προσωπικός μας Σωτήρας, ο Πατέρας και φίλος μας.
Μπορούμε να φωνάξουμε μαζί με τον Απόστολο Θωμά ‘’ ο Κύριος μου και ο Θεός μου ‘’.
Λέμε ‘’Χριστός γεννάτε δοξάσατε ‘’ και όχι ‘’γεννήθηκε ‘’. Ο Χριστός πέθανε για εμένα όχι απλώς ‘’πέθανε ‘’.
Ψάλουμε ‘’ Ανάσταση Χριστού θεασάμενοι ‘’ αν και είμαστε αιώνες μακριά από εκείνη την μια των Σαββάτων.
Αυτή η αμεσότητα και η προσωπική σχέση με τον Ιησού είναι έργο του Πνεύματος.
Δεν μας μιλά για τον εαυτό του αλλά μας μιλά πάντα για τον Χριστό.
Τα θεία Πρόσωπα δεν επιβάλλονται αλλά το ένα μαρτυρεί για το άλλο.
Ο Άγιος Δαμασκηνός μας είπε ‘’ ο Υιός είναι εικόνα του Πατρός και το Πνεύμα εικόνα του Υιού ‘’ .
Έτσι το τρίτο πρόσωπο της Τριάδος είναι το μόνο που δεν απεικονίζεται σε ένα άλλο πρόσωπο.
Ως πρόσωπο παραμένει αφανέρωτο, κρυμμένο συγκαλύπτοντας τον εαυτό του μόλις εμφανιστεί.
Είναι το βασιλικό χρίσμα του Χριστού και όλων των Χριστιανών που έχουν κληθεί να βασιλέψουν μαζί του στον μέλλοντα αιώνα.
Τότε αυτό το θείο πρόσωπο που είναι άγνωστο τώρα χωρίς να έχει εικόνα σε κάποιο άλλο μέλος της τριάδος θα φανερωθεί στα θεοποιημένα πρόσωπα γιατί το πλήθος των αγίων που θα είναι η εικόνα του.
Το Πνεύμα το Άγιο είναι ο δημιουργός της ζωής πάνω στη γη ‘’ και πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος ‘’( Γενα,2 )
Ενεργεί επάνω στον απέραντο και σκοτεινό ωκεανό που κάλυπτε την γη αρχέγονα και δημιουργεί την ζωή μέσα σ’ αυτόν.
Πράγμα που δεν ήταν μια στιγμιαία πράξη αλλά κάτι που αναπτύχθηκε και προόδευσε μέσα στον χρόνο.
Μια συνεχής επενέργεια του Αγίου Πνεύματος όπως φανερώνει και το ρήμα ‘’ επεφέρετο ‘’.
Με τον τρόπο αυτό αναπτύχθηκε η ζωή μέσα στον Ωκεανό για να ‘’ εξαχθεί ‘’ με μια καθαρή διαταγή που έδωσε στα νερά ο Θεός.
Να βγάλουν στη γη κάτι που ήδη είχαν μέσα τους δηλαδή τα ερπετά και τα πετεινά, τα ιπτάμενα ερπετά.
Ψάρια, ερπετά και πουλιά τρία ζωικά είδη πολύ όμοια μεταξύ τους στα ανατομικά και ζωολογικά χαρακτηριστικά τους.
Και τα τρία δεν έχουν την ικανότητα να κυοφορούν τους απογόνους τους μέσα τους στο ίδιο τους το σώμα.
Γεννούν αυγά μέσα στα οποία αναπτύσσονται οι απόγονοι τους έξω από το σώμα της μητέρας τους.
Αυτό έκανε τον άνθρωπο ψυχή ζώσα ( Γεν β,7 ) όταν φύσηξε στο πρόσωπο μας την πνοή της ζωής.
‘’ Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται ‘’ ψάλλουμε στα αντίφωνα.
Πρόκειται για το ίδιο Πνεύμα που ‘’ επεφέρετο επάνω από τα νερά ‘’
Το Άγιο Πνεύμα εμφυσά ο Αναστημένος Χριστός στα πρόσωπα των μαθητών και χαρίζει θεϊκές ιδιότητες και δικαιώματα.
Που με την Χάρη του Πνεύματος γίνονται κτήμα της Εκκλησίας ‘’ το συγχωρείν αμαρτίες ‘’.
Ο Παράκλητος εκκλησιάζει τους ανθρώπους και συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας κάνοντας όχι μόνο όλους ένα αλλά και τον καθένα μας διαφορετικό.
Στην Πεντηκοστή η πολλαπλότητα των γλωσσών δεν καταργήθηκε αλλά έπαψε να είναι αιτία χωρισμού όπως προηγουμένως.
Ο καθένας μιλούσε στη δική του γλώσσα αλλά με την δύναμη του Πνεύματος ο καθένας μπορούσε να καταλάβει τους άλλους.
Στην εικόνα της Πεντηκοστής έχουμε πάλι το παράδοξο της λογικής όπως σε όλα τα μυστήρια.
Αφαιρούνται τρεις Απόστολοι ενώ δέχθηκαν τις πύρινες γλώσσες δεν εικονίζονται και στη θέση τους μπαίνουν μη απόστολοι.
Ο Ματθαίος, ο Μάρκος και ο Λουκάς ως Ευαγγελιστές.
Αφαιρείται ακόμη ένας Απόστολος για να μπει ο εντελώς απών από το υπερώο και διώκτης Παύλος.
Η Εκκλησία θέλει να του φωνάξει ‘’ ναι Παύλε ‘’ είσαι εκ των υπέρ λίαν και όχι όπως μικρόψυχα και βλάστημα σε κατηγορούσαν οι Ιουδαίζοντες ότι δεν είσαι Απόστολος.
Ακόμη απουσιάζει η Θεοτόκος ενώ ήταν παρούσα και πρωτεύον πρόσωπο της Εκκλησίας.
Όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι η κεχαριτωμένη από τον Ευαγγελισμό δέχθηκε τον φωτισμό του Πνεύματος στο υπερώο.
Οι Απόστολοι όλοι δεν βαπτίστηκαν ενώ βάπτιζαν όλους τους Χριστιανούς διότι βαπτιστήκαν στο Υπερώο που έγινε κολυμβύθρα όταν ‘’επλήσθει ο οίκος που ήσαν καθήμενοι’’ από το Άγιο Πνεύμα .
Ποιος έκανε τους μονοθεϊστές Ιουδαίους να λατρεύσουν για Θεό τον πριν πενήντα ημέρες σταυρωθέντα Γαλιλαίο Ιεροκήρυκα;
Παρά μόνο ο Παράκλητος.
Ποιος έκανε τον ψαρά, τον σκηνοποιό και τον τελώνη, τους αγραμμάτους και ακαλλιέργητους να πείσουν τον κόσμο να βαπτισθεί στο όνομα του Σταυροθέντος ποιανού ; ;
Αυτού τον οποίο ούτε είδαν ούτε παρακολούθησαν, αλλά πείστηκαν με τα λόγια ότι αναστήθηκε.
Ότι ανέβηκε στον ουρανό και ότι θα έλθει να κρίνει ζώντας και νεκρούς.
ΜΟΝΟ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
Αθανάσιος Κατσίκης
αρχιτέκτων
