(Λουκ. ιβ΄, 16 - 21).
Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣΤΙΑΣ.
«καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω...» (Λουκ. ιβ΄, 18).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Βασανιστικό το ερώτημα πηγαινοερχόταν στη διάνοια του πλουσίου, όπως βλέπουμε στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα. «Τί ποιήσω...» (Λουκ. ιβ΄, 17), τί να κάνω με τα αγαθά που ξεχειλίζουν στις αποθήκες μου, πως να διαχειριστώ την πλησμονή της ύλης που συνέβη στην ζωή μου; Και να στο «κοφτερό» μυαλό του άστραψε η ιδέα: «τούτο ποιήσω· καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω, και συνάξω εκεί πάντα τα γενήματά μου και τα αγαθά μου» (Λουκ. ιβ΄, 18). Τί να κάνεις; Γράφει κάπου ο Ι. Χρυσόστομος: κοίτα γύρω σου την φτώχεια, την ορφάνια, την ζητιανιά, τον πόνο, την αδικία, την πείνα και κάθε δυστυχία και δώσε, δώσε απ’τις ευλογίες που έλαβες για να τα θεραπεύσεις... Μα ο πλούσιος ήταν αλλού, ήταν κυριευμένος από το πάθος της απληστίας.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣΤΙΑΣ
* Φιλοσοφώντας ο Γκάντι θα γράψει τα εξής: «Ο κόσμος είναι αρκετά μεγάλος για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, αλλά πολύ μικρός για να ικανοποιήσει την ανθρώπινη απληστία». Και πράγματι το ψυχικό αυτό καταστροφικό συναίσθημα απασχόλησε εξαρχής την χριστιανική σκέψη σε τέτοιο βαθμό, όπου γρήγορα οι Πατέρες το τοποθέτησαν ανάμεσα στα επτά θανάσιμα αμαρτήματα.
*Στο σημερινό Ευαγγέλιο παρουσιάζεται η εντύπωση ότι η απληστία είναι «προνόμιο» των πλουσίων, αλλά νομίζω πως η άπληστη ψυχή βγάζει κατ’αναλογίαν τις ίδιες αντιδράσεις. Ουσιαστικά, αν το τοποθετήσουμε ως συνολική εικόνα θέλουμε ότι δεν έχουμε! Το κυνήγι του «ανικανοποίητου»... Ποτέ πλήρης, ποτέ ευχαριστημένος, ποτέ δοξολογικός απέναντι στις υπάρχουσες δωρεές του Θεού.
*Η ψυχανάλυση, τολμώντας να δυεισδύσει στο βάθος αυτής της ανθρώπινης συμπεριφοράς, θα μας πεί, ότι συνυπάρχουν στον ανθρώπινο ψυχισμό δύο ορμές που μας οδηγούν εκεί. Η μια πλευρά μας λοιπόν σαγηνεύεται από το πάθος για την ζωή και η άλλη μας πλευρά από τον θάνατο και την ανυπαρξία. Αυτή η διαρκής αντιπαλότητα των δύο δυνάμεων επεξηγεί ουσιαστικά την μανία για το κυνήγι κάθε απόλαυσης, αλλά και την αδυναμία να νιώσουμε πληρότητα και ικανοποίηση με όσα συμβαίνουν στην ζωή μας.
Β) Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
* Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές επιχειρούμε να επαναφέρουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους όταν διακρίνουμε αυτό το πάθος. Και αρχίζουμε τις επεμβάσεις με φράσεις του τύπου: «έχεις τόσα και παραπονιέσαι», «δεν βλέπεις πόσοι γύρω σου υποφέρουν»... Αλλά συνήθως οι υπενθυμίσεις αυτές δημιουργούν αποκλειστικά και μόνο ενοχές, που πολλές φορές καταργούν την αυτοεκτίμηση του προσώπου και το σπρώχνουν ουσιαστικά σε μεγαλύτερη απληστία για να πληρωθεί το ψυχικό κενό!
* «Ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6, 10). Ορίστε αδελφοί μου η χριστιανική απάντηση. Πηγαίνεις στο μηδέν (ταπεινοφροσύνη) και ο Θεός σε ευλογεί και έχεις τα πάντα. «Και επί τίνα επιβλέψω, άλλ’ ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον και τρέμοντα τους λόγους μου;» (Ησ. 66, 2). Ο ρηματικός τύπος επιβλέψω δεν έχει μόνο την έννοια έλξης της προσοχής εκ μέρους του Κυρίου, αλλά και την φροντίδα και πληρότητα που πηγάζει από την παρουσία του Αγ. Πνεύματος στην ανθρώπινη ύπαρξη.
* Ο άνθρωπος που αγαπά τον Θεό ευλογείται από Αυτόν και γίνεται ανεξάντλητη πηγή πλούτου και προσφοράς προς τον συνάνθρωπό του. Γεμίζει, αισθάνεται χαρά και πνευματική ικανοποίηση όταν μπορεί να μοιραστεί τα λίγα αγαθά που του έστειλε ο Θεός. Μην σταματάς λοιπόν άνθρωπε να ανάπτεις από το λυχνάρι της αγάπης σου τα σβηστά λυχνάρια των συνανθρώπων σου. Η φλόγα σου ποτέ δεν θα ελαττωθεί!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αδελφοί μου, η πλεονεξία είναι ειδωλολατρία! Ο άνθρωπος δεν είναι ποτέ ειρηνικός. Βρίσκεται σε διαρκή ταραχή, μηχανεύεται τρόπους, υποψιάζεται καχύποπτα ανθρώπους, δεν εμπιστεύεται οικείους ακόμα και συγγενείς. Δεν υπάρχει καθόλου στο μυαλό του η πρόνοια του Θεού, ακόμα δε και αυτή η ύπαρξή Του ως ρυθμιστή και των εδώ καταστάσεων. Ζώντας μια ψευδαίσθηση νομίζει πως έχει κάθε έλεγχο στα χέρια του. «Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου· α δε ητοίμασας τίνι έσται;» (Λουκ. ιβ΄, 20). Ας μην ζήσουμε κάτι τέτοιο, αλλά νωρίτερα να διορθώσουμε την άπληστη ψυχή μας.
