ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα (Λουκ. η΄, 5 - 15)
Η ΠΡΟΑΙΡΕΣΗ.
«ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω.» (Λουκ. η΄, 8).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Χάιδεψε με στοργή τον χρυσαφένιο καρπό στο ψάθινο κάνιστρο και με βλέμμα γεμάτο προσμονή και ελπίδα ξεκίνησε την ευλογημένη σπορά πάνω στην ανθρωπότητα. Άφθονος και εξαιρετικός ο σπόρος, χαρούμενος και καλοδιάθετος ο Γεωργός, δεν δίστασε να τον προσφέρει απλόχερα απ’ άκρη σ’ άκρη αυτής της γης. Δεν άργησε όμως με την εμπειρία του να διαπιστώσει πως τα τρία μέρη από τα τέσσερα συνολικά του σπόρου χάθηκαν σταδιακά, και ένα μόνο καρποφόρησε βρίσκοντας τις κατάλληλες συνθήκες.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
* Πριν από λίγες ημέρες ακούσαμε σε Ευαγγέλιο της Κυριακής· «εί τις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι» (Ματθ. 16, 24), φράση αγιοπνευματική που θεμελιώνει το αυτεξούσιο του ανθρώπου. Ο Χριστός προσκαλεί, δίνει την ευκαιρία, παρέχει τη δυνατότητα μα δεν επηρεάζει και κυρίως δεν βιάζει κανένα να Τον ακολουθήσει. Ανάλογα και ο σπόρος μπορεί να βρήκε έδαφος, αλλά τα αγκάθια του στέρησαν την ανάπτυξη και την ζωτικότητα. Αυτά υπερίσχυσαν... Έτσι είναι και οι επιλογές, σε τι κάνουμε χώρο στην ψυχή μας.
*Ποικίλες αντιδράσεις στον σπόρο του Θεού. Μα ακριβώς γι’αυτό ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ’εικόνα Θεού. Γιατί μπορεί να πεί το ναί, αλλά μπορεί να πεί και το όχι, όπως ανάλογα σέβεται ο Θεός τον άνθρωπο και δεν πιέζει τον βράχο να καρπίσει όσα σχέδια και να έχει κάνει ο Ίδιος. Αλλού βλέπει μέριμνες βιοτικές και δεν λέει εδώ θα κάνω κάτι αυτόματο να εξαφανιστούν, μα περιμένει ημέρες, χρόνια να γίνουν κατάλληλες οι συνθήκες της καρποφορίας.
* Ο Άγιος Νεκτάριος γράφει σχετικά με τα παραπάνω: «Ο άνθρωπος αφού πλάσθηκε για να εικονίζει σε μικρογραφία πάνω στην γη την άπειρη σε μέγεθος εικόνα του Θείου Δημιουργού, είναι αναγκαίο, τηρουμένων των αναλογιών, να φέρει μέσα του τις ιδιότητες του Θεού». Έτσι λοιπόν ο Θεός σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να καταργήσει την ελευθερία του πλάσματός Του, γιατί τότε αυτομάτως παύει να είναι κατ’ Εικόνα του Θεού, γίνεται σαν ένα ζώο με λίγες δυνατότητες παραπάνω...από τα υπόλοιπα της γης.
Β) ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
* Αν θέλαμε να ορίσουμε την προαίρεση ως έννοια μπορούμε να πούμε ότι είναι η ψυχική τάση, η προδιάθεση που οδηγεί σε συγκεκριμένη επιλογή. Στην περίπτωσή μας δε η αποδοχή ή όχι του Λόγου του Θεού. Η επιστήμη της ψυχολογίας (και κυρίως της ψυχολογίας του βάθους) προσπαθεί να φωτίσει τα εσώτερα κίνητρα που κρύβονται πίσω από τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Όμως η προαίρεση είναι κάτι βαθύτερο καθώς συνδέεται με την επιθυμία.
* «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου» (Μάρκ. 12, 30). Ψυχοσωματικά ο άνθρωπος πρέπει να κινηθεί προς τον Θεό, που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλά στάδια ώστε ο «κληρονόμος της Βασιλείας» από «νήπιον» να μεταβληθεί σε «υιόν και κληρονόμον Θεού δια Χριστού» (Γαλ. 4, 7). Έτσι ενώ πολλές φορές εξομολογούμαστε τα ίδια πράγματα, δυσκολευόμαστε να τα διορθώσουμε γιατί απλά δεν αγαπάμε ολοκληρωτικά τον Χριστό.
* Ίσως όμως αυτή η ανυπόκριτη διαπίστωση είναι και το δώρο του Θεού τελικά. Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτη από τον άνθρωπο, αφού θα μας δώσει τη δυνατότητα επιστροφής και διορθώσεως. Πάνω σε αυτή την γη οι άνθρωποι δίνουν εξετάσεις προαίρεσης και σύμφωνα με τα έργα τους κρίνονται. Είδαμε Αγίους από νηπιακή ηλικία να ακολουθούν τον Χριστό, πόρνες και Τελώνες να αλλάζουν πορεία στην ζωή τους, μαθητές να προδίδουν, να αρνούνται τον Διδάσκαλό τους... άλλοι να μετανοούν και άλλοι να τερματίζουν απελπισμένοι τον βίο τους.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο λόγος του Θεού αδελφοί μου είναι ο ίδιος ο Χριστός. Δεν είναι ένας ανθρώπινος επισφαλής λόγος αλλά η αλήθεια, η χαρμόσυνη αγγελία (ευ+αγγελία), η ελπιδοφόρα είδηση της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Τούτο τον λόγο προσπάθησαν να παραχώσουν, να αλλοιώσουν, να παρερμηνεύσουν, να καταργήσουν μα ποτέ δεν κατάφεραν την αγάπη, το νόημα και τον δυναμισμό του να περιορίσουν οι φιλόδοξοι της αθεΐας. Σαν μικρός σπόρος κρυμμένος στα σπλάγχνα της γης περιμένει την ανθρώπινη προαίρεση να βλαστήσει. Ο Μάρκος το περιγράφει καταπληκτικά: «Αυτομάτη γαρ η γη καρποφορεί, πρώτον χόρτον, είτα στάχυν, είτα πλήρη σίτον εν τω στάχυι» (Μάρκ. 4, 28).
Περί των κηρυγματικών σχεδιαγραμμάτων
