(Α΄ Κορ. γ΄, 9-17)
ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ...
«έκαστος δέ βλεπέτω πως εποικοδομεί...».
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι ραγδαίες εξελίξεις σε όλους τους τομείς της ζωής μας εμφανίζουν συνεχώς νέα πρότυπα ζωής. Η εκκλησία είναι μία πνευματική «εν Χριστώ» κοινωνία και τα μέλη ανήκουν συγχρόνως και σ’αυτήν την κοσμική κοινωνία. Όσοι βλέπουν – λανθασμένα – την εκκλησία ως ένα κοσμικό μέγεθος προτείνουν και αναζητούν μεθόδους βελτίωσης και προόδου βασισμένες στα κοσμικά πρότυπα. Έτσι μιλούν για ανανέωση της εκκλησίας, ώστε να ανταποκριθεί στην αποστολή της μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Ο Απ. Παύλος μας βοηθά να δούμε ορθόδοξα – εκκλησιαστικά αυτό το θέμα χρησιμοποιώντας τις λέξεις «εποικοδομή», «θεμέλιο», για να βγάλουμε χρήσιμα και σωστά συμπεράσματα.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
* Η εκκλησία δεν είναι ένα κοσμικό μέγεθος, αλλά μία θεανθρώπινη πραγματικότητα. Είναι αγιοτριαδική ζωή μέσα στον κόσμο. «Εφυτεύθη» στον κόσμο για να σώζει τον άνθρωπο όχι με κοσμικά μέσα αλλά με την Θεία Χάρη που κατέχει. Με τον Χριστό κεφαλή ‘ζούμε’ τον Θάνατο και την Ανάστασή Του. Με αυτήν την μετοχή μπορούμε να σωθούμε και να ελευθερωθούμε από τον θάνατο και την φθορά.
*Στην εκκλησία λοιπόν συνυπάρχουν δύο στοιχεία: το άκτιστο και το κτιστό, το άχρονο και χρονικό. Το πρώτο σώζει και αγιάζει, το δεύτερο σώζεται και αγιάζεται. Το Θείο στοιχείο είναι φυσικά αμετάβλητο! Τι βελτίωση να κάνει ο άνθρωπος στην... χάρη του Θεού! Αν αυτό μεταβαλλόταν, πριν 50 χρόνια άλλος Χριστός θα έσωζε τον άνθρωπο και σήμερα ένας άλλος Χριστός τον συνάνθρωπό μας... άτοπο στην διδασκαλία της εκκλησίας.
*Ότι υπάρχει μέσα στην εκκλησία, ζεί εν Χριστώ και συνεπώς είναι ‘καινή κτίσις’ που δεν χρειάζεται καμία ανανέωση. Ο Χριστός ‘το αιώνιο καινούριο’, το‘αιώνιο νέο’, ο ‘νέος Αδάμ’, δεν γερνάει ποτέ και σώζει τον κόσμο. Ότι μένει στον Χριστό, ή ό,τι θεμελιώνεται πάνω στον Χριστό μένει άφθαρτο, νέο και αναλλοίωτο. Ανανέωση, έτσι, για την εκκλησία δεν είναι η αντικατάσταση με κάτι άλλο, αλλά η παραμονή στο Χριστό, η συνέχεια της ζωής μας μέσα στην Αλήθειά Του.
Β) ΤΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ...
* Αλλάζουμε λοιπόν όχι τα της εκκλησίας, αλλά αλλάζουν των «εν τη εκκλησία». Το ανθρώπινο στοιχείο είναι αυτό που πρέπει να αλλάξει και να ‘ανανεωθεί’. Να τα λόγια του Παύλου εύστοχα και θεϊκά: «ανανεούσθε δέ τω πνεύματι του νοός υμών και ενδύσασθε τον καινόν άνθρωπον, τον κατά Θεόν κτισθέντα». Εκείνο που μας φθείρει και μας ‘παλαιώνει’ είναι η αμαρτία, γιατί μας βυθίζει στην φθορά του θανάτου. ΑΝΑΝΕΩΣΗ, δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά ένας συνεχής αγώνας απελευθέρωσής μας από την δυναστεία της αμαρτίας...
* Βλέπουμε λοιπόν πως η ανανέωση στοχεύει στην επανένωσή μας με τον Χριστό. Η επανένωση αυτή χαρίζει φωτισμό και διάκριση είτε είμαστε απλά μέλη, είτε ‘υψηλόβαθμα’ και έχουμε ευθύνη για εκκλησιαστικές αποφάσεις και ενέργειες. Εάν δεν είναι ο Χριστός ‘Θεμέλιο’ αναντικατάστατο στην ζωή μας την πνευματική, πως θα ‘εποικοδομήσουμε’ σωστά σ’αυτά που κληρονομήσαμε από τον Χριστό και τους Αγίους Αποστόλους διασώζοντας την μέθοδο σωτηρίας του ανθρώπου, την θεοπαράδοτη;
* Για τον κόσμο το ‘νέο’ είναι χρονική κατηγορία. Στην γλώσσα του σημαίνει ότι κάτι καινούριο μπαίνει στην θέση αυτού που θεωρείται πια ξεπερασμένο. Στην εκκλησία όμως ο Χριστός συνεχίζει να σώζει με το Τίμιον Αίμα και Σώμα Του γιατί αυτό είναι ολότελα απαλλαγμένο από την φθορά και την αμαρτία. Ο άνθρωπος γεύεται και ανανεώνεται και παραμένει στον Χριστό συνεχίζοντας την ‘καινή ζωή’.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ότι ισχύει για την προσωπική μας ζωή (ανανέωση) ισχύει στην ιστορία των Αγίων της εκκλησίας μας. Μέσα από την ζωή τους διασώζεται η ταυτότητα της εκκλησίας σε κάθε εποχή. Ότι μέσα και αν χρησιμοποιούν (ιεραποστολή, εκκλησιαστικές μεθόδους, επανερμηνεία της εκκλησ. παράδοσης) είναι πάντα ‘ομοούσια’ γεννήματα του ‘παλαιού’. Απλά ‘επανεκφράζουν’, ‘επαναδιατυπώνουν’, την μία παράδοση της εκκλησίας, παράδοση που είναι ο Χριστός. Αν λοιπόν ‘ανανεωτικές’ προσπάθειες πέφτουν στο κενό, αυτό συμβαίνει, διότι τις επιχειρούν όσοι ζουν στο περιθώριο της παράδοσης, στο περιθώριο του Χριστού... ουσιαστικά αρνητές του Αγ. Πνεύματος... Αμετακίνητο θεμέλιο ο Χριστός.
(Ματθ. ιδ΄, 22-34)
ΠΟΙΟΝ ΕΧΕΙΣ ΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ ΣΟΥ;
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Καλοκαίρι... περίοδος διακοπών και ξεκούρασης, ξεγνοιασιάς και ανάπαυλας από την ρουτίνα και την επίπονη καθημερινότητα. Και πρώτο λόγο βέβαια έχει η θάλασσα... η μαγευτική, πλανεύτρα, γαλάζια κοπέλα που καλεί στην αγκαλιά της κάθε επισκέπτη... «Θαλασσινή» και η ευαγγελική περικοπή μόνο που μιλάει για μια άλλη όψη της θάλασσας. Εκείνη που την παρουσιάζει θυμωμένη και έτοιμη να καταπιεί κάθε εμπόδιο που θα βρεθεί μπροστά της... Θάλασσα η ζωή μας, ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο και στον χώρο και το ζητούμενο γίνεται η επιλογή του κυβερνήτη...καθώς το πλεούμενο της υπάρξεώς μας το απαιτεί.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Γενικό σχόλιο: Πρώτα απ’ όλα είπαμε στα παιδιά μας ότι υπάρχουν φουρτούνες; Ότι η ζωή μας δεν έχει πάντοτε ακύμαντη και σαγηνευτική θάλασσα και ξάστερες νύχτες;
Α) ΤΑΞΙΔΙ ΔΙΧΩΣ ΧΡΙΣΤΟ
* Πολλοί επιχειρούν το ταξίδι της ζωής στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις. Στην σιγουριά που χαρίζει η ικανότητα, το ταλέντο, τα χρήματα, η οικογένεια αν υπάρχει· παράγοντες δηλαδή αστάθμητοι και επισφαλείς, ιδίως στην αβεβαιότητα και στην κρισιμότητα των καιρών μας.
*Επιπλέον κάποιοι επένδυσαν στο είδωλο του εγωισμού. Είναι αυτό το οποίο ευθύνεται τις περισσότερες φορές για τα ναυάγια της θάλασσας και της ζωής. Η αυτοεμπιστοσύνη στον χαρακτήρα μας, στην διανοητική μας ικανότητα, αλλά και η έλλειψη πείρας καθιστούν έτι περισσότερο δυσχερή την διακυβέρνηση του σκάφους. Χωρίς την διδασκαλία του Χριστού ταξιδεύουμε στην ασέληνη νύχτα που είναι γεμάτη κινδύνους και παγίδες.
*Θεωρούμε πολλές φορές ότι εμείς κάνουμε τις επιλογές. Εμείς έχουμε την αρμοδιότητα να διαλέξουμε τον δρόμο μας (και έτσι είναι) πλην όμως ας κλείνουμε τα γόνατά μας για να μαθαίνουμε το θέλημα του Χριστού. «Γενηθήτω το θέλημά Σου» (Ματθ. 6,10). Έχουμε ανάγκη την φώτισή Του μπροστά στις επιλογές που ανοίγονται. Ο Κύριος στην ζωή μας είναι ότι ο χάρτης και η πυξίδα για έναν ναυτικό.
Β) ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ
* Όταν ο Κύριος μπήκε στο πλοίο έγινε αμέσως γαλήνη. Έτσι γίνεται και στην ύπαρξή μας, αναλαμβάνει την διακυβέρνηση. Το πλοίο μας, το οποίο κινείται ακυβέρνητο, σταθεροποιείται, χαράζει πορεία, δημιουργεί στόχους με ουσία και αλήθεια, τους οποίους αγωνίζεται να πετύχει με ακατάπαυστη προσπάθεια.
* Ο Πέτρος μιμείται τον Κύριο! Περπατάει στα κύματα! Και εμείς παίρνουμε την δύναμη να ξεπερνούμε εμπόδια, να περπατάμε ανώτεροι από θλίψεις και δοκιμασίες που δείχνουν αξεπέραστες. Αρκεί να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να κάνουμε μία «ιερή συμμαχία» με αρχηγό τον Αρχηγό πάσης της κτίσεως.
* Ένας λόγος βγαίνει από το στόμα το πανάγιο του Κυρίου: «Θαρσείτε εγώ ειμί, μη φοβείσθαι» (Μαρκ. 6, 50). Ένας λόγος σύνθετος γεμάτος πολλά νοήματα και διδάγματα:
α) Δίνει θάρρος: Φοβήθηκαν οι μαθητές και νόμισαν ότι έβλεπαν φάντασμα. Αλλά ο λόγος του Κυρίου, σίγουρος και σταθερός, διαλύει την ομίχλη και τον φόβο από τις διάνοιές τους. Μας δίνει θάρρος γιατί μας αγαπά. Η αποθάρρυνση είναι απόρροια υποτιμήσεως και περιφρονήσεως.
β) «εγώ ειμί»: Το πρόσωπο του Κυρίου, η μοναδικότητά Του, η έκφραση της αγάπης και του ελέους. Είναι η πηγή κάθε αγαθού. Είναι για καθετί που συντελεί στην σωτηρία μας.
γ) «μη φοβείσθαι»: Πόσο έχει ανάγκη αυτό τον λόγο σήμερα ο άνθρωπος. Πόσο ανάγκη έχει την παρηγορία και το θεϊκό ενδιαφέρον για ότι τραγικά τον εγκλωβίζει στο πεδίο του φόβου...
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το μεγαλύτερο και τελειότερο πλοίο είναι άχρηστο χωρίς καπετάνιο. Μάλλον το μεγαλύτερο θέλει τον καλύτερο. Ο άνθρωπος το τελειότερο δημιούργημα του Θεού, θέλει τον πιο ικανό καπετάνιο. Εκείνον που θα φροντίσει να διαπλέει με ασφάλεια την θάλασσα της ζωής. Έτσι μετά από κάθε καταιγίδα και τρικυμία νικητής (ο άνθρωπος) θα ομολογεί με τον υμνωδό : «Ήλθον είς τα βάθη της θαλάσσης και κατεπόντισέ με καταιγίς πολλών αμαρτημάτων. Αλλ’ ως Θεός εκ βυθού ανάγαγε την ζωή μου Πολυέλεε» (τροπάριο Παρακλητικής).
