ὑπό τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κυκλάδων κ. Σάββα (Λουκ. η΄, 5-15)
(†) Αγ. Πατέρων (Ζ΄ Οικ. Συνόδου)
Η ΔΙΔΑΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΘΑΥΜΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι θείοι Ευαγγελιστές και κατ’ επέκταση οι ιεροί σχολιαστές μας πληροφορούν, ότι ο Κύριος κατά την διδασκαλία Του παρουσίαζε με τα λόγια Του, όσα επιθυμούσε να παραδώσει στο ανθρώπινο γένος και στη συνέχεια με κάποιο σημείο θαυμαστό επισφράγιζε την διδαχή. Το παράδειγμα Του ακολούθησαν αργότερα και οι Απόστολοι περιοδεύοντας στα διάφορα μέρη του κόσμου. Να πως εκφράζεται τούτο υπό του Ευαγγελιστού Μάρκου: «Του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος διά των επακολουθούντων σημείων» (Μαρκ. 16, 19-20). Γι’ αυτό και η θέση, η φυσική θέση του κηρύγματος είναι μετά το Άγιον Ευαγγέλιο (διδαχή) και πριν την Θ. Λειτουργία (Θαύμα). Σήμερα έχοντας «συνηθίσει» πια το γεγονός της Θ. Ευχαριστίας ατονίζει μέσα μας η ιδέα για το τι θαυμαστό γεγονός συντελείται στις ιερές Τράπεζες των ναών...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) Ο ΛΟΓΟΣ
* Ο λόγος χρειάζεται προετοιμασία, χρειάζεται προσευχή, μελέτη, ισορροπία εσωτερικού κόσμου, αντίληψη του χώρου και του χρόνου. Αντίληψη ώστε να δοθεί η διδαχή στους ανθρώπους ως τροφή ψυχής. Ούτε να τους βαρυστομαχιάσει, ούτε να τους αφήσει πεινασμένους ο ιεροκήρυκας τους ακροατές.
* Το κήρυγμα θα πρέπει να έχει σκελετό. Να έχει ρίζες στην παράδοση την αγιοπνευματική της εκκλησίας, όπως την παρέδωσε ο Ιησούς Χριστός αλλά και να διαθέτει δυναμισμό, φρεσκάδα, προσαρμοστικότητα, ώστε να είναι «ικανό» να μιλήσει στις καρδιές των ανθρώπων ανεξαρτήτου μορφωτικού επιπέδου και εποχής. Να αποπνέει εκείνο το άρωμα το σπάνιο της Ορθοδόξου Διδασκαλίας η οποία έχει ως βασικό της συστατικό την έννοια ότι: «Ο Χριστός είναι το αιώνιο καινούριο».
* Να υπάρχει διάκριση στον τόπο και τον χρόνο διδασκαλίας. Άλλο είναι το εσπερινό κήρυγμα, άλλο αυτό της Θ. Λειτουργίας, άλλο σε αίθουσα και άλλο μπροστά σε κόσμο ο οποίος αναμένει την τέλεση του χριστοκεντρικού μυστηρίου. Τα πάντα στην εκκλησία έχουν τάξη και χρονική αγωγή. Κεντρική πηγή έμπνευσης του ιεροκήρυκος είναι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Είναι ο λόγος που ο Θεός έγινε άνθρωπος ώστε να αναβιβάσει αυτόν στον ουρανό.
Β) ΘΑΥΜΑ
* Ευθύς μετά την διδαχή ακολουθεί η Θεία Λειτουργία. Είναι η πιστοποίηση πως ότι διδάσκει η εκκλησία διά του Αγίου Ευαγγελίου και επικαιροποιεί διά μέσου του ιεροκήρυκα είναι αληθινά και σωτήρια. Για τον λόγο αυτό παρουσιάζεται η μεγαλύτερη απόδειξη της Πίστεώς μας: η μεταβολή (δι’ Αγίου Πνεύματος) του ψωμιού και του κρασιού σε Αίμα και Σώμα Χριστού! Και δεν γίνεται μόνο αυτό αλλά έχει την δυνατότητα ο κάθε πιστός (με ανάλογες προϋποθέσεις) να Το δοκιμάσει και να Το γευτεί συμβάλοντας τα μέγιστα στην υπόθεση της αθανάτου ψυχής του.
* Στο ναό μας εδώ έχουμε την ευλογία κατ’ έτος (πλησιάζουν οι μέρες) να τελούμε την αρχαιοπρεπή θεία λειτουργία του Αγ. Ιακώβου του Αδελφοθέου. Είναι μία από τις πρώτες αποστολικές θείες λειτουργίες, πιθανώς πηγή έμπνευσης για τις υπόλοιπες που σήμερα χρησιμοποιούμε. Ας συγκινηθούμε από την παρουσία της Αγίας Τραπέζης στο κέντρο του ναού και ας μιμηθούμε το ζήλο των πρώτων χριστιανών, οι οποίοι απολάμβαναν «παρρησιαστικά» την «θέα» του Δεσποτικού Σώματος χωρίς παραπέτασμα (ιερό τέμπλο). Ας βιώσουμε τον σύνδεσμο κλήρου και λαού, της άρρηκτης αγάπης που αναπαύει και ελκύει το Πανάγιο Πνεύμα.
* Ο Χριστός στο κέντρο του ναού, στο κέντρο της ζωής μας. Μας τρέφει με τα άγια μυστήρια αλλά μας ενισχύει και με τον λόγο Του. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι γίνεται ένα συνδυασμός θεωρίας και πράξης, όπου το ένα συμπληρώνει το άλλο. Σαν κληρικοί και ποιμένες της μυστικής αμπέλου του Χριστού ας σπουδάσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να γεωργήσουμε με επιμέλεια το εμπιστευμένο ποίμνιο. Ο λόγος μας να ελκύει και όχι να αποδιώκει, να μυρίζει αγάπη και όχι μίσος, να ξεκουράζει και όχι να αγανακτεί… Είναι τεράστια η ευθύνη μας!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Καθώς στις μέρες μας τα γεγονότα και οι καταστάσεις (οι τόσο αβέβαιες και δυσμενείς) μας «αδειάζουν» ψυχικά, ο λόγος του Κυρίου και τα Τίμια Δώρα Του έρχονται ως αντίδοτο ισχυρό και αξεπέραστο. Είναι αυτό που προσφέρει τα κατάλληλα πνευματικά αντισώματα ώστε να βρίσκουμε δύναμη να χαμογελούμε, να βοηθούμε, να ελπίζουμε αλλά και να ομολογούμε αδιάσειστα πως «Χριστός χθες και σήμερα, ο Αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. 13, 8).
