(Ματθ. 17, 1 - 9)
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΙ.
«αυτού ακούετε...» (Ματθ. 17, 5).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η μεταμόρφωση του Κυρίου δεν είναι μία απλή εορτή ανάμεσα στις τόσες άλλες της Ορθοδόξου λατρείας. Είναι ένα γεγονός της ζωής του Κυρίου μας που έχει ανάλογη σημασία με την Σάρκωσή Του και την Ανάστασή Του. Αν το δούμε ως σχηματικά (με γνώμονα την απόσταση) βρίσκεται περίπου στο μέσον των δύο προαναφερθέντων Δεσποτικών εορτών (4 μήνες απόσταση περίπου από κάθε μία) και βέβαια προϋποθέτει νηστεία πριν για να μπορεί κατάλληλα ο πιστός να προετοιμαστεί. Εξάλλου η επιβεβαίωση της Θεότητος και Υιότητος του Ιησού από τον Τριαδικό Θεό («αυτού ακούετε...», Ματθ. 17, 5) περιβάλλει με κύρος την θεολογική, δογματική και σωτηριολογική σημασία της φωτοφόρου ημέρας...
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
Α) ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΜΕΤΑΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΣ
* Ο Χριστός μέσα από την θεία Μεταμόρφωσή Του φανερώνει την άκτιστη θεϊκή Του δόξα στους ανθρώπους. Την πρόσληψη της ανθρωπίνης φύσεως την έβλεπαν καθημερινά στις εκδηλώσεις της επίγειας βιοτής Του, όμως την θεότητα σε αυτόν τον βαθμό πρώτη φορά πριν το πάθος Του παρουσιάζει στους πρόκριτους των μαθητών. «Ίνα όταν σε ίδωσιν σταυρούμενον, το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον», ψάλει κατά το κοντάκιο της εορτής η Εκκλησία μας. Ο Ιησούς από την ολόφωτη θεϊκή δόξα Του θα εμφανισθεί αιμόφυρτος πάνω στο Σταυρό Του… Θεϊκή συγκατάβαση, εκούσια αποδοχή για την σωτηρία του αμαρτωλού ανθρώπου.
* Το Θαβώρειο φως δεν έχει καμία σχέση με αυτό το αισθητό του ηλίου. Ήταν αφάνταστα πιό λαμπρό, πιό φωτεινό, αλλά και πιό θερμό. Οι σχετικοί λόγοι του Ευαγγελιστή Ματθαίου∙ «και έλαμψε το πρόσωπο αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως» (Ματθ. 17, 2) αποτελούν «συμβάσεις», ώστε εμείς οι θνητοί να μπορέσουμε κάπως να σχηματίσουμε στην πεπερασμένη διάνοιά μας τι είδαν οι μαθητές Του. Ακριβώς δίπλα Του ήταν ο Μωυσής και ο Ηλίας μετέχοντες στην ίδια λαμπρότητα με τον Χριστό πλην όμως ως ετερόφωτα σώματα, αφού ο Κύριος είναι πηγή της θείας λαμπρότητος και εκείνοι δέκτες αυτής. Ξεκαθαρίζεται λοιπόν το τοπίο: Ο Χριστός δεν είναι ούτε Μωυσής, ούτε Ηλίας, αλλά ανώτερός τους, Κύριος νεκρών και ζώντων.
* Επίσης ο Κύριός μας κατά την θαυμαστή αυτή εναλλαγή δεν προσέλαβε κάτι που δεν είχε, αλλά φανέρωσε αυτό που ήταν και είναι ανάλογα με την δεκτικότητα των μαθητών Του. Ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς υποστηρίζει ότι οι μαθητές «ενηλλάγησαν ουν και ούτω την εναλλαγήν είδον» (Γρηγ. Παλαμά, Ομιλία στη Θ. Μεταμόρφωση). Πως αλλιώς τα χοϊκά τους μάτια θα μπορούσαν να αντικρύσουν ένα φαινόμενο όχι παροδικό αλλά εκείνο το Αιώνιο Φως που παραπέμπει στην Βασιλεία του Θεού.
Β) Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ
* Ο σημερινός άνθρωπος περισσότερο ζεί ζωή παραμορφώσεως καθώς η αμαρτία αλλοιώνει τόσο την καθημερινή του συμπεριφορά όσο και την αιώνια πορεία την οποία ο Δημιουργός Του προσδοκά γι’ αυτόν. Χρειαζόμαστε πνευματικές ουράνιες εμπειρίες (παρέχονται αφθόνως από τα Μυστήρια της Εκκλησίας) για να ελευθερωθούμε από τους πειρασμούς των επιγείων. Δεν μπορεί κανείς να καταφρονήσει τα επίγεια αν δεν είναι μέτοχος στην εμπειρία των επουρανίων. Ο πιστός συναντάται με τον Χριστό και βιώνει την προσωπική του μεταμόρφωση∙ «ήτε ποτέ σκότος, νυν δε φως εν Κυρίω∙ ως τέκνα φωτός περιπατείτε...» (Εφ. 5, 8).
* Πολλές φορές και εμείς «οι άνθρωποι της Εκκλησίας» θεωρούμε ότι το τέλος της ζωής μας βρίσκεται ίσως σε μία ηθική πληρότητα που μπορεί να εμφανίσει μία ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Η σημερινή εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας διαψεύδει καθώς το θεϊκό φως λάμπει ακόμα και στους ατελείς μαθητές χωρίς τούτο να είναι βραβείο ενδεχομένως κάποιας προσωπικής τους αξίας... Τελικά ο Χριστός μας δέχεται όπως είμαστε και επιβραβεύει απλότητα καρδιάς, προσπάθεια διορθώσεως του εσωτερικού μας κόσμου και πόθο για ένωση με την αγάπη Του! Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει το Άγ. Πνεύμα. Είναι τόσο παρήγορη για μας τους αμαρτωλούς αυτή η θεώρηση...
* Το γεγονός ότι η Μεταμόρφωση συμβαίνει λίγο πριν το Σταυρό και το Πάθος Του, προετοιμάζει και όλους εμάς να μην εφησυχάζουμε στις τυχόν δωρεές που λαμβάνουμε μέσα στην Εκκλησία. Η πίστη δοκιμάζεται και τότε μόνο (εάν φανεί στέρεη) έχει νόημα και ουσία. Ο Σταυρός είναι δοκιμασία αλλά πηγάζει χαρά και Ανάσταση. «Διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμο». Η πύλη της Βασιλείας του Θεού γίνεται ο Σταυρός του Κυρίου, γίνεται η καρτερία μας σε κάθε δοκιμασία.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τα Άγια Μυστήρια αυτή την θεϊκή δόξα, αυτή την φωτοφόρο θεία στολή του Κυρίου αποκαλύπτουν. Γι’ αυτό και μεταλαμβάνοντες γεμίζουμε με θεϊκό φως, τόσο και τέτοιο, όσο μπορεί να αντέξει η καρδιά μας. Αυτό το φως του Υιού φανερώνει τον Πατέρα και οδηγούμαστε και εμείς στην δόξα και θεωρία του Θεού. Γιατί πραγματικά ο Ιησούς είναι «αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα» όπως ψάλλει η Εκκλησία. Αυτό με διαφορετικά λόγια ψάλλουμε και εμείς στο τέλος της Θ. Λειτουργίας: «Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν Πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες...».
