Η περικοπή που διαβάζουμε την Κυριακή προ της Υψώσεως του Σταυρού Ιωαν.(3 ,13-17).
Είναι ένα απόσπασμα από τον διάλογο που είχε ο Ιησούς με τον νυκτερινό μαθητή Νικόδημο τον Φαρισαίο μέλος του Μεγάλου συνεδρίου.
Όμως για την κατανόηση της περικοπής θα δούμε και λίγους στίχους πιο μπροστά.
Ο Ιησούς είναι στα Ιεροσόλυμα κατά την εορτή του Πάσχα. Πολλοί Ιουδαίοι επίστευαν στο όνομά του βλέποντας τα θαύματα και τα σημεία που έκανε.
Μας τονίζει όμως ο Ευαγγελιστής ότι ο Ιησούς δεν τους είχε εμπιστοσύνη γιατί ήξερε τι είχε ο κάθε άνθρωπος μέσα του.
Δηλαδή δεν εμπιστευόταν αυτούς που τον πίστευαν θαμπωμένοι από τα θαύματα και όχι από την αποδοχή της διδασκαλίας του
Αμέσως μετά ο Ευαγγελιστής μας αναφέρει την συνάντηση του Ιησού με τον Νικόδημο.
Αυτός παραδέχεται ότι ο ίδιος και οι άλλοι Ιουδαίοι γνώριζαν πως ήρθε από Θεού σαν δάσκαλος, σε συνδυασμό με τα θαύματα που έκανε.
Κανείς δεν μπορεί να κάνει τέτοια θαύματα, όμως ο τρόπος που διαχειρίζεται τα πράγματα δεν επικυρώνει την δύναμη του.
Η συμπεριφορά του Ιησού δεν δείχνει μια δύναμη ισχύος όπως οι ρωμαϊκές αρχές η όπως είχε αυτός.
Κάτι που θα αποδείκνυε πέρα από κάθε αμφισβήτηση την θεϊκή προέλευσή του. Δεν φαινόταν Θεός ισχυρός ο άνθρωπος που είχε μπροστά του.
Ο Χριστός τον καταλαβαίνει όμως δεν ζητά τον θαυμασμό από τα θαύματα του.
Αυτά γίνονται για να δείχνουν πως θα είναι τα πράγματα στην Βασιλεία του ‘’ ένθα ουκ έστι πόνος ου λύπη ου στεναγμός αλλά καινά πάντα ΄΄.
Σ΄ αυτή όμως τη Βασιλεία για να μπει κανείς πρέπει να γεννηθεί από νερό και το Πνεύμα, να γεννηθεί άνωθεν.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρει ότι ο άνθρωπος ζει τρεις γεννήσεις.
Η ΠΡΩΤΗ γίνεται από σάρκα και αίμα, από τους φυσικούς γονείς του.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ από το Άγιο Πνεύμα κατά την βάπτιση του, ο άνθρωπος αναδύεται ‘’ εν ετέρα μορφή ‘’.
Η φλόγα της χάριτος παραπέρα οικοδομή την νέα υπόσταση του ανθρώπου.
Η ΤΡΙΤΗ γέννηση αναφέρεται στον προσωπικό αγώνα του καθενός για να συναντήσει τον Σωτήρα και να εισέλθει στην Βασιλεία του.
Ο Νικόδημος δεν καταλαβαίνει ‘’ πως μπορούν να γίνουν αυτά ‘’. Ο Ιησούς τον επιπλήττει.
Σαν δάσκαλος του Ισραήλ και γνώστης των γραφών έπρεπε να γνωρίζει για τι ποιότητας κάλεσμα είχε προετοιμαστεί ο λαός μέσα στους αιώνες.
Τι θα ήταν ο Μεσσίας που ανέμενε και μάλιστα στο πρόσωπο του Χριστού.
Θα είναι οδηγός σε επίγεια δόξα όπως παχυλά περίμεναν οι Ιουδαίοι; η οδηγός σε δόξα θεότητας ουράνια.
Αμέσως ο Κύριος συνεχίζει με τα λόγια της περικοπής μας.
‘’ Κανείς δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο αυτός που κατέβηκε από τον ουρανό, ο υιός του ανθρώπου, αυτός που και τώρα είναι στον ουρανό.
Ο απανταχού παρών και τα πάντα πληρών, ο Θεός.
Ο Χριστός ήταν ταυτόχρονα απλός άνθρωπος μπροστά στον Νικόδημο και δοξασμένος Θεός συνάναρχος του Πατρός στους ουρανούς.
Είναι το εσφαγμένο αρνίο και ο καθήμενος ο δοξασμένος επί του Θρόνου στην Αποκάλυψη.
Ο ‘’ως υιός ανθρώπου ‘’ και ο Παλαιός των Ημερών του Δανιήλ.
Αυτός είναι έξω από τους περιορισμούς της δημιουργίας του, του χωροχρόνου ημών των ανθρώπων και του χωροχρόνου των αγγέλων.
Μυστήριο δυσκολονόητο από τον άνθρωπο αλλά θεία πραγματικότητα.
Με τα λόγια αυτά θέλει να πει στον Νικόδημο. ‘’Εγώ είμαι ο Χριστός που περιμένετε ‘’.
Επειδή αυτός είναι ο υιός του ανθρώπου, όπως πάντα ονόμαζε τον εαυτό του.
Στη συνέχεια προλέγει το Πάθος και τον Σταυρό του χρησιμοποιώντας την γνωστή ιστορία του χάλκινου φιδιού από την Π. Διαθήκη Αριθ.(21,4-9).
Ο Ισραηλιτικός λαός οδηγείται από τον Μωυσή διά μέσου της ερήμου στη γη της επαγγελίας.
Παρόλα τα καθημερινά θαύματα αποδεικνύεται σκληρός στην καρδιά και ολιγόπιστος.
Αρχίζει να γογγύζει και να στρέφεται κατά του Θεού του και του Μωυσή.
‘’ Γιατί μας έβγαλες από την Αίγυπτο;; για να πεθάνουμε στην έρημο;;
Δεν υπήρχαν μνήματα εκεί να μας θάψεις;;
Τώρα δεν έχουμε ούτε ψωμί ούτε νερό και η ψυχή μας μπούχτισε από το κούφιο ψωμί που μας στέλνει ο Θεός, το μάννα!!!
Είναι πολύ αποκαλυπτικά τα λόγια της Γραφής και φανερώνουν με τι έμψυχο υλικό προσπάθησε ο Χριστός την σωτηρία μας.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι και νερό είχαν άφθονο από την ακολουθούσα πέτρα και ορτύκια από τον ουρανό έπεφταν στο στρατόπεδο για φαγητό.
Όσο για το μάννα—όπως αποκαλύπτει ο Σολομών στις Παροιμίες –είχε την Θεϊκή ευλογία ‘’ εις ο τις εβούλετο μετεκιρνάτο ‘’.
Δηλαδή όταν έτρωγε κάποιός το μάννα στο στόμα του είχε την γεύση του επιθυμητού φαγητού που θα ήθελε να φάει.
Π.χ. έτρωγε ο Ιουδαίος το μάννα εάν η επιθυμία του –που την γνώριζε ο Θεός—ήταν να φάει κρέας, η ζυμαρικά, η τυριά ,η λαχανικά τότε η γεύση του μάννα γινόταν του επιθυμητού φαγητού.
Τότε ο Θεός για να συνετίσει τον λαό και να μην φτάσουν σε ακρότητες στέλνει φίδια φαρμακερά να τους δαγκάνουν ώστε να θανατώνονταν πολλοί.
Ο Λαός συνέρχεται, καταλαβαίνει την διαστροφή του και ζητά συγχώρηση για τις βλασφημίες του.
Ο Μωυσής σαν φίλος προς φίλο ζητά το έλεος του Θεού και Εκείνος του υποδεικνύει την λύση.
Να τοποθετήσει επί ‘’ σημείου ‘’ επάνω σε ένα σταυρό ένα μεταλλικό φίδι.
Όποιος από τον λαό δαγκανόταν από τα φίδια και έβλεπε το χάλκινο φίδι που ήταν κρεμασμένο από τον σταυρό δεν θα πέθαινε από το δηλητήριο.
Ο Παύλος για να αποδείξει την παρουσία του Χριστού και πριν από την επί της γης παρουσίας του λέει σχετικά Α Κορ 7,9.
‘’ μην εκπειράζουμε τον Χριστό όπως μερικοί τον επείρασαν και έτσι θανατώθηκαν από τα φαρμακερά δαγκώματα των φιδιών’’
Ο Ιησούς προλέγει το Σταυρικό θάνατό του στην συνέχεια.
Έτσι ‘’ δεί ‘’ πρέπει, να υψωθεί και ο Υιός του ανθρώπου.
Το ‘’ υψωθεί ‘’ χρησιμοποιείται και με την έννοια της σταύρωσης στην εποχή του Χριστού.
Το ‘’ δεί ‘’ δεν εκφράζει αδύρητη ανάγκη στην οποία υπακούει και υποτάσσεται ο Θεός.
Αλλά φανερώνει την αμετάκλητη και ευλογημένη βούληση του για την σωτηρία της δημιουργίας του.
Είναι όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης ‘’ ο Θεός υπέγραψε την απελευθέρωση της Ελλάδας και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του’’.
Το χάλκινο φίδι είναι ένας τύπος του σταυροθέντος Χριστού του υιού του ανθρώπου όπως πάρα πολλά συμβάντα της Π. Διαθήκης.
Είναι τύποι και προφητείες των μεγάλων γεγονότων της Καινής Διαθήκης.
Ο παλαιός Ισραήλ είναι τύπος του Νέου Ισραήλ.
Φίδια και θανατηφόρο δηλητήριο είναι οι δυνάμεις και οι ενέργειες των δυνάμεων του διαβόλου και η αμαρτία.
Ο σωματικός εκείνος θάνατος των Εβραίων είναι τύπος του αιωνίου θανάτου.
Η πρόσκαιρη ζωή που χάριζε η θεωρία του χάλκινου φιδιού και την οποία κέρδιζαν οι Ισραηλίτες.
Είναι τύπος της αιώνιας ζωής που απολαμβάνουν ως προφορά αγάπης οι πιστοί που ελπίζουν στον σταυρωθέντα Χριστό.
Το ότι το χάλκινο φίδι έγινε τύπος του Χριστού δεν πρέπει να μας ξενίζει επειδή φίδι ονομάστηκε και ο πατέρας της αμαρτίας από την Γραφή.
Στη συνέχεια ο Ιησούς αποκαλύπτει στον Νικόδημο αλήθειες που πρέπει να τις τονίσουμε και να τις γνωρίσουμε.
Πρέπει να είναι με κεφαλαία γράμματα μέσα μας γραμμένες. Είναι οι αποδείξεις ότι ο Ιησούς είναι ο ΘΕΟΣ, ο ζωοδότης.
Κάθε άνθρωπος που τον πιστεύει, τον αποδέχεται, τον αγκαλιάζει σαν πατέρα, αυτόν που είναι:
Πιο στοργικός από κάθε φίλο.
Πιο δίκαιος από κάθε κυβερνήτη.
Πιο τρυφερός από κάθε πατέρα.
Πιο πολύ ένα μέλος από εμάς, από όσο τα ίδια μας τα μέλη.
Πιο αναγκαίος σε μας από την ίδια μας την καρδιά. Κατά τον Καβάσιλα.
Δεν χάνεται, δεν πεθαίνει, αλλά θα έχει ζωή αιώνιο.
Πως μπορεί όμως ένας ραβί, ένας προφήτης, ένας άγιος άνθρωπος να δώσει αιώνια ζωή.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι του Θεού είναι ετερόφωτοι, είναι δέκτες της αιώνιας ζωής και όχι η πηγή, ο προβολέας της.
Μόνο ο Υιός του ανθρώπου είναι η αιώνια ζωή και μόνον αυτός την δίνει και μάλιστα δωρεάν.
Συνεχίζει ο Κύριος τις αποκαλύψεις του στον νομοδιδάσκαλο.
‘’ διότι τόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο ώστε………………’’
Η έκφραση του Ιησού ‘’ τόσο αγάπησε ‘’είναι η αδυναμία του να περιγράψει το ‘’ πόσο ‘’ διότι το πόσο δεν περιγράφετε.
Δημιούργησε το σύμπαν από το μηδέν με κίνητρο την αγάπη του που δεν μετριέται και δεν περιγράφεται.
Το δημιούργησε από τον ίδιο τον εαυτό του από αγάπη.
Η δημιουργία, ο κόσμος--- από το κόσμημα, το στολίδι ---είναι πράξη της ελεύθερης αγάπης του.
Η Θεϊκή αγάπη όμως είναι ‘’ εκστατική ‘’.
Με την εκστατική αγάπη δημιουργεί τα πάντα, υπάρξεις, οντότητες για να μετέχουν στη ζωή και την αγάπη που είναι δικά του.
Ο Θεός ‘’ έδωσε ‘’ --επέτρεψε τον θάνατό—τον μονογενή γιό του για την δική μας σωτηρία και αιωνιότητα.
Δεν σκότωσε το παιδί του –όπως πιστεύουν οι καθολικοί – για να ικανοποιηθεί η τρωθήσα θεία δικαιοσύνη του από την παράβαση του Αδάμ.
Ο Θεός δεν έστειλε τον μονογενή στον κόσμο για να κρίνει τον κόσμο ΑΛΛΑ για να σωθεί ο κόσμος.
Ο Ιησούς ανατρέπει την διεστραμμένη αντίληψη και προσδοκία των Ιουδαίων ότι ο Μεσσίας έρχεται να εκδικηθεί και να σφάξει τα έθνη διότι ταλαιπώρησαν τον Ισραήλ.
Ο Μεσσίας έρχεται όχι για να κρίνει αλλά για να σώσει τα έθνη.
Τότε γιατί ο μονογενής ονομάζεται κριτής ‘’ ο κρίνων την οικουμένη ‘’; αφού δεν είχε τέτοια αποστολή πως τον αποκαλούμε ‘’ κριτά δικαιότατε ‘’;;
Μήπως υπάρχει αντίφαση ;;
Όχι αδελφοί μου ο Χριστός ήλθε στη γη, περπάτησε και κήρυξε στην Ιουδαία για να μας δείξει την οδό, την αλήθεια, να μας απαλλάξει από τον θάνατο.
Η αποστολή του ήταν αυτή και ‘’ γινόμενος υπήκοος άχρι θανάτου ‘’ την ολοκλήρωσε κατά την πρώτη του έλευση.
Όμως στην ένδοξη και φοβερά δευτέρα του έλευση, τότε θα κρίνει ζώντας και νεκρούς.
Τότε ‘’ όψονται και κόψονται αυτοί που τον λόγχευσαν’’.
Όχι μόνο οι ρωμαίοι στρατιώτες αλλά και όλοι όσοι με πράξεις και λόγους αρνήθηκαν την αγάπη του, την ελευθερία, την Ζωή.
Η κρίση του θα είναι η φανέρωση του τι ο καθένας ήταν και δεν φαινόταν επί της γης.
Στην παραβολή της κρίσεως παρουσιάστηκαν μπροστά του οι άνθρωποι ως ερίφια και ως πρόβατα δεν τους έκανε ο κριτής. Απλώς ‘’ αφορίζει αυτους από αλλήλους ‘’.
Αθανάσιος Κατσίκης
αρχιτέκτων
